M’Cheyne Bible Reading Plan
Lời từ biệt của Sa-mu-ên
12 Sa-mu-ên bảo dân Ít-ra-en, “Ta đã chiều theo ý các ngươi và đã lập vua trên các ngươi. 2 Bây giờ các ngươi sẽ có vua lãnh đạo các ngươi. Nay ta đã già, tóc bạc, còn các con trai ta vẫn ở đây với các ngươi. Ta đã hướng dẫn các ngươi từ khi còn trẻ. 3 Bây giờ đây, nếu ta có làm thiệt hại gì cho ai thì các ngươi phải làm chứng trước mặt CHÚA và vua mà Ngài bổ nhiệm [a]. Ta có ăn cắp bò hay lạc đà của ai không? Ta có làm hại hay lường gạt ai không? Ta có nhận của hối lộ để làm ngơ chuyện sai quấy không? Nếu ta có làm những điều ấy ta sẽ đền bù.”
4 Dân Ít-ra-en đáp, “Ông không có lường gạt, làm hại hay sang đoạt vật gì của ai cả.”
5 Sa-mu-ên tiếp, “CHÚA làm nhân chứng cho điều các ngươi vừa nói. Vua mà Ngài bổ nhiệm cũng làm chứng hôm nay rằng các ngươi thấy ta không có làm gì quấy.” Họ đáp, “Người sẽ làm chứng.”
6 Rồi Sa-mu-ên bảo dân chúng, “CHÚA đã chọn Mô-se và A-rôn mang tổ tiên các ngươi ra khỏi Ai-cập. 7 Bây giờ hãy đứng đó, ta sẽ nhắc cho các ngươi nhớ lại những điều tốt lành CHÚA làm cho các ngươi và tổ tiên các ngươi.
8 Sau khi Gia-cốp xuống Ai-cập, con cháu người kêu cứu cùng CHÚA. Ngài liền sai Mô-se và A-rôn mang tổ tiên các ngươi ra khỏi Ai-cập đến nơi nầy.
9 Nhưng chúng quên CHÚA là Thượng Đế mình. Cho nên Ngài giao chúng làm nô lệ cho Xi-xê-ra, tư lệnh của đạo quân Hát-xo và nô lệ, cho dân Phi-li-tin cùng dân Mô-áp. Tất cả đều tấn công các tổ tiên ta. 10 Rồi tổ tiên các ngươi kêu xin cùng CHÚA rằng, ‘Chúng tôi đã phạm tội. Chúng tôi đã từ bỏ CHÚA và đi phục vụ các thần Ba-anh và Át-tô-rết. Nhưng bây giờ xin giải cứu chúng tôi khỏi kẻ thù chúng tôi thì chúng tôi sẽ phục vụ Ngài.’
11 Vậy CHÚA sai Ghi-đê-ôn, Ba-rác, Giép-thê, và Sa-mu-ên. Ngài giải cứu các ngươi khỏi các kẻ thù quanh các ngươi và các ngươi sống bình an. 12 Nhưng khi các ngươi thấy Na-hách, vua dân Am-môn đến tấn công các ngươi thì các ngươi bảo, ‘Không! Chúng tôi muốn có một vua cai trị trên chúng tôi!’ mặc dù CHÚA, là Thượng Đế làm vua trên các ngươi. 13 Bây giờ, đây là vua các ngươi chọn, là người các ngươi cầu xin. Ngài đã đặt người cầm quyền trên các ngươi. 14 Các ngươi phải tôn kính CHÚA và phục vụ người. Các ngươi phải vâng lời, không được trái mệnh lệnh người. Các ngươi và vua cai trị các ngươi phải vâng theo CHÚA là Thượng Đế các ngươi. Nếu làm như thế thì Ngài sẽ giải cứu các ngươi [b]. 15 Nhưng nếu các ngươi không vâng theo CHÚA mà chống nghịch mệnh lệnh Ngài thì Ngài sẽ nghịch lại các ngươi. Ngài sẽ làm cho các ngươi như Ngài đã làm cho tổ tiên các ngươi.
16 Bây giờ hãy đứng yên mà chứng kiến việc lớn lao CHÚA sẽ làm trước mắt các ngươi. 17 Bây giờ là mùa gặt lúa mì [c]. Ta sẽ cầu nguyện xin CHÚA sai sấm và mưa xuống. Rồi các ngươi sẽ biết rằng đòi một vua cho mình là điều bậy.”
18 Đoạn Sa-mu-ên cầu nguyện cùng CHÚA, trong ngày đó CHÚA sai sấm và mưa lớn xuống cho nên dân chúng rất sợ CHÚA và Sa-mu-ên. 19 Họ van xin Sa-mu-ên, “Xin ông làm ơn cầu nguyện CHÚA là Thượng Đế giùm cho chúng tôi, kẻ tôi tớ ông, để chúng tôi khỏi chết! Chúng tôi đã gây thêm tội ác bằng cách đòi cho được một vua.”
20 Sa-mu-ên đáp, “Đừng sợ. Đành rằng các ngươi làm bậy nhưng đừng từ bỏ CHÚA. Hãy hết lòng phục vụ Ngài. 21 Các hình tượng không ích lợi gì cho nên đừng thờ lạy chúng. Chúng không thể nào giúp hay cứu các ngươi được. Chúng hoàn toàn vô dụng!
22 Vì danh Ngài, CHÚA sẽ không lìa bỏ dân sự Ngài. Ngài rất vui lòng chọn các ngươi làm dân của Ngài. 23 Phần ta, ta sẽ luôn luôn cầu nguyện cho các ngươi vì nếu không tức là ta phạm tội cùng CHÚA. Ta sẽ dạy các ngươi điều tốt và phải. 24 Còn các ngươi phải tôn kính CHÚA và chân thành phục vụ Ngài hết lòng. Hãy nhớ những điều tốt lành Ngài làm cho các ngươi. 25 Nhưng nếu các ngươi ngoan cố và làm ác, Ngài sẽ diệt các ngươi và vua các ngươi ngay.”
10 Thưa anh chị em, điều tôi mong mỏi hơn hết và lời khẩn nguyện của tôi với Thượng Đế là làm sao cho người Do-thái được cứu. 2 Tôi có thể nói thế nầy về họ: Họ cố gắng đi theo Thượng Đế nhưng không biết cách. 3 Vì họ không hiểu phương cách mà Thượng Đế dùng để làm cho con người hòa thuận lại với Ngài. Họ muốn hòa thuận theo cách của họ, nên họ không chịu chấp nhận đường lối giảng hòa của Thượng Đế. 4 Đấng Cứu Thế đã chấm dứt [a] luật pháp, để hễ ai tin Ngài đều được hòa thuận lại với Thượng Đế.
5 Mô-se cũng viết về đường lối hòa thuận với Thượng Đế bằng cách tuân giữ luật pháp như sau, “Người nào vâng theo những điều nầy thì sẽ nhờ đó mà sống.” [b] 6 Nhưng đây là điều Thánh Kinh dạy về việc hòa thuận với Thượng Đế qua đức tin, “Đừng tự nhủ, ‘Ai sẽ lên thiên đàng?’” Nói thế có nghĩa là, “Ai sẽ lên thiên đàng để mang Đấng Cứu Thế xuống?” 7 “Cũng đừng nói, ‘Ai xuống chốn thẳm sâu dưới đất?’” Nói thế có nghĩa là, “Ai sẽ xuống đó để đem Đấng Cứu Thế sống lại từ kẻ chết?” 8 Nhưng đây là lời Thánh Kinh nói, “Lời rất gần ngươi, ở trong miệng và trong lòng ngươi.” [c] Đó là lời dạy dỗ về đức tin mà chúng tôi rao giảng. 9 Nếu miệng bạn xưng rằng “Đức Giê-xu là Chúa,” và nếu lòng bạn tin rằng Thượng Đế đã khiến Chúa Giê-xu sống lại từ kẻ chết thì bạn sẽ được cứu. 10 Nhờ lòng tin mà được hòa thuận lại với Thượng Đế, còn nhờ môi miệng xác nhận mà được cứu. 11 Như Thánh Kinh nói, “Hễ ai tin Ngài thì chẳng bao giờ thất vọng.” [d] 12 Thánh Kinh nói, “hễ ai” có nghĩa là tất cả mọi người, bất luận Do-thái hay không Do-thái. Chúa là Chúa của mọi người. Ngài ban phúc lành cho bất cứ ai tin nơi Ngài, 13 như Thánh Kinh nói, “Ai kêu xin Chúa giúp sẽ được cứu.” [e]
14 Nhưng trước khi kêu xin Chúa cứu giúp, thì họ phải tin Ngài đã; mà trước khi tin thì phải được nghe về Ngài. Muốn cho người ta nghe đến Ngài thì phải có người rao giảng, 15 và trước khi có người rao giảng thì phải có người được sai đi. Như có viết, “Hình ảnh của người rao Tin Mừng thật là tuyệt diệu.” [f]
16 Không phải người Do-thái nào cũng đều chấp nhận tin mừng đâu. Nhà tiên tri Ê-sai đã nói, “Lạy Chúa, ai tin điều chúng tôi rao giảng?” [g] 17 Cho nên niềm tin có được là do người ta nghe Tin Mừng, và người ta được nghe Tin Mừng là khi có người rao giảng Chúa Cứu Thế cho họ.
18 Nhưng tôi hỏi: Có phải họ đã nghe Tin Mừng rồi sao? Phải, họ đã nghe rồi—như Thánh Kinh viết:
“Tiếng nói của họ vang khắp thế giới;
lời của họ đi quanh trái đất.” (A)
19 Tôi muốn hỏi thêm: Có phải dân Ít-ra-en đã hiểu rồi sao? Phải, họ đã hiểu. Trước hết, Mô-se viết:
“Ta sẽ dùng những người chưa trở thành dân tộc
khiến các ngươi ganh tị.
Ta sẽ dùng một dân tộc chưa hiểu biết
khiến các ngươi tức giận.” (B)
20 Nhà tiên tri Ê-sai cũng đã nói:
“Người không tìm thì đã gặp được ta.
Ta tỏ mình ta ra cho kẻ không hỏi đến ta.” (C)
21 Nhưng về dân Ít-ra-en thì Thượng Đế phán,
“Suốt ngày ta đứng chờ tiếp nhận một dân ương ngạnh, không vâng lời ta.” (D)
Lời tiên tri về Am-môn
49 Sau đây là lời tiên tri về dân Am-môn. CHÚA phán:
“Ngươi nghĩ rằng Ít-ra-en không có con cái sao?
Ngươi cho rằng không có ai thừa kế đất đai
khi cha mẹ qua đời sao?
Nếu vậy tại sao Mô-léc chiếm lấy đất Gát [a]
và dân Mô-léc định cư trong các thành Gát?”
2 CHÚA phán, “Đến lúc ta sẽ khiến dân cư ở Ráp-ba, thủ đô của Am-môn nghe tiếng chiến trận.
Nó sẽ trở thành đồi gạch vụn điêu tàn,
còn các thị trấn quanh nó sẽ bị thiêu đốt.
Chúng đã đuổi dân Ít-ra-en ra khỏi xứ đó,
nhưng nay Ít-ra-en sẽ đuổi chúng ra!”
CHÚA phán vậy.
3 “Hỡi dân thành Hết-bôn,
hãy kêu khóc buồm thảm
vì thành A-hi đã bị tiêu diệt rồi!
Hỡi những kẻ sống ở Ráp-ba,
hãy khóc lóc thảm thiết đi!
Hãy mặc vải sô để bày tỏ nỗi buồn của mình và kêu khóc đi.
Hãy chạy đây đó tìm nơi trú ẩn trong vách,
vì Mô-léc sẽ bị bắt làm tù binh
cùng với các thầy tế lễ và các viên chức nó.
4 Ngươi khoe khoang về sức mạnh mình,
nhưng sức lực ngươi đã tiêu hao rồi.
Ngươi tin tưởng rằng của cải mình
sẽ giải cứu mình.
Ngươi tự nhủ, ‘Ai dám tấn công ta?’
5 Ngươi phải biết rằng ta sắp mang kinh hoàng
đến cho ngươi,
từ mọi người sống quanh ngươi,”
CHÚA Toàn Năng phán vậy.
“Ngươi sẽ phải bỏ chạy,
không ai gom ngươi lại.
6 Dân Am-môn sẽ bị bắt làm tù binh.
Nhưng đến thời điểm
ta sẽ mang dân Am-môn về.”
CHÚA phán vậy.
Lời tiên tri về Ê-đôm
7 Lời tiên tri về Ê-đôm. CHÚA Toàn Năng phán như sau:
“Trong thành Thê-man không còn sự khôn ngoan nữa hay sao?
Những người khôn ngoan trong Ê-đôm
không còn sáng kiến gì hay sao?
Họ đã hết khôn ngoan rồi sao?
8 Hỡi các ngươi là những kẻ sống
trong thành Đê-đan,
hãy chạy trốn trong các hang sâu,
vì ta sẽ giáng đại họa lên dân Ê-sau.
Đến lúc ta phải trừng phạt chúng.
9 Ai hái trái nơi các dây nho ngươi
cũng chừa lại một số.
Nếu kẻ trộm đến ban đêm,
chúng cũng chỉ đánh cắp đủ dùng.
10 Nhưng ta sẽ lột trần Ê-đôm.
Ta sẽ tìm ra hết những nơi trú ẩn của nó,
để nó không thể trốn tránh khỏi ta.
Con cái, thân nhân và láng giềng đều sẽ chết,
Ê-đôm sẽ bị tuyệt diệt.
11 Hãy để yên các trẻ mồ côi,
ta sẽ chăm sóc chúng.
Còn các người goá bụa của ngươi
có thể tin cậy nơi ta.”
12 CHÚA phán: “Ngươi phải biết rằng, có người không đáng bị trừng phạt mà vẫn phải uống chén đau khổ. Hỡi dân cư Ê-đôm, các ngươi đáng phạt, cho nên ngươi sẽ không tránh khỏi bị phạt. Ngươi chắc chắn phải uống chén đau khổ.” 13 CHÚA phán, “Ta lấy danh ta mà thề rằng thành Bốt-ra sẽ thành đống gạch vụn! Người ta sẽ sửng sốt khi nhìn thấy cảnh đó. Họ sẽ sỉ nhục thành đó và nói xấu nó. Còn các thị trấn xung quanh đó sẽ bị điêu tàn đời đời.”
14 Ta có lời phán của CHÚA.
Một sứ giả được sai đến các dân
với mệnh lệnh như sau,
“Hãy tập họp quân đội ngươi và tấn công nó!
Hãy sẵn sàng chiến đấu!”
15 “Ta sắp biến ngươi thành dân tộc bé nhỏ nhất,
mà ai cũng ghét.
16 Hỡi Ê-đôm, ngươi đã làm các dân tộc khác kinh hoảng,
nhưng sự kiêu căng ngươi đã gạt ngươi.
Ngươi sống trong các hang hốc nơi ghềnh đá
và kiểm soát các đồi cao.
Dù cho ngươi xây nhà nơi cao như tổ chim ưng,
ta cũng sẽ kéo ngươi xuống,”
CHÚA phán vậy.
17 “Ê-đôm sẽ bị tiêu diệt.
Kẻ qua người lại sẽ sửng sốt
khi nhìn thấy các thành bị tiêu hủy,
và kinh ngạc về những vết thương nó.
18 Ê-đôm sẽ bị hủy diệt như hai thành
Xô-đôm và Gô-mô-rơ
và các thị trấn quanh đó,” CHÚA phán vậy.
“Sẽ không ai ở đó!
Không còn ai ở trong Ê-đôm nữa.”
19 “Như sư tử từ bụi rậm gần sông Giô-đanh bước ra xông vào chuồng vững chắc để bắt chiên, ta sẽ bất thần đánh đuổi Ê-đôm ra khỏi xứ nó. Ai là người ta chọn để làm việc nầy? Không ai giống như ta, chẳng ai lôi ta ra tòa được. Không có lãnh tụ nào địch lại ta nổi.”
20 Cho nên hãy nghe điều CHÚA dự định
nghịch cùng Ê-đôm.
Hãy nghe điều Ngài nhất quyết
làm cho dân thành Thê-man.
Ngài chắc chắn sẽ lôi các bọn trẻ
của Ê-đôm đi.
Quê quán chúng sẽ sửng sốt
khi nhìn thấy số phận chúng.
21 Nghe tiếng Ê-đôm sụp đổ,
đất liền rung chuyển.
Tiếng kêu khóc của chúng
sẽ vang đến tận Hồng hải.
22 CHÚA sẽ như chim ưng lao xuống vồ mồi,
và giương cánh ra trên thành Bốt-ra.
Lúc ấy các binh sĩ Ê-đôm sẽ đâm ra hoảng sợ,
như đàn bà sắp sinh đẻ.
Lời tiên tri về Đa-mách
23 Đây là lời tiên tri về thành Đa-mách:
“Các thị trấn Ha-mát và Ác-bát bị sỉ nhục,
vì chúng đã nghe tin chẳng lành.
Chúng đâm ra hoảng sợ.
Chúng bị xao xuyến như biển động.
24 Thành Đa-mách đã suy yếu.
Dân chúng muốn trốn chạy;
Mọi người đâm ra hốt hoảng.
Họ cảm thấy đau đớn và khổ sở,
như đàn bà sắp sinh con.
25 Đa-mách xưa là thành ta vui thích.
Tại sao dân chúng chưa rời thành nổi tiếng ấy?
26 Các trai tráng nó chắc chắn sẽ chết
trong công viên,
và tất cả các binh sĩ nó
sẽ bị giết vào lúc đó,”
CHÚA Toàn Năng phán vậy.
27 “Ta sẽ đốt các vách thành Đa-mách,
lửa sẽ thiêu rụi các thành kiên cố
của vua Bên-Ha-Đát [b].”
Lời tiên tri về Kê-đa và Hát-xo
28 Sau đây là lời tiên tri về chi tộc Kê-đa và các nước của Hát-xo mà Nê-bu-cát-nết-xa, vua Ba-by-lôn đã đánh bại. CHÚA phán:
“Hãy đến tấn công dân Kê-đa,
tiêu diệt dân miền Đông.
29 Các lều và bầy súc vật của chúng
sẽ bị cướp đoạt.
Tài sản chúng sẽ bị mang đi:
lều, của cải, và lạc đà.
Người ta sẽ kêu chúng nghe rằng,
‘Kinh hoàng tứ phía!’
30 Hãy chạy nhanh lên!
Hỡi dân cư Hát-xo, hãy kiếm chỗ trốn đi!” CHÚA phán vậy.
“Vì Nê-bu-cát-nết-xa, vua Ba-by-lôn
đã âm mưu nghịch ngươi,
người muốn đánh bại ngươi.
31 Hãy đứng dậy tấn công dân đang sống thoải mái,
yên trí rằng không ai đánh thắng mình nổi,” CHÚA phán vậy.
“Nó không có cổng hay rào để bảo vệ mình.
Dân cư nó sống lẻ loi.
32 Quân thù sẽ đánh cắp các lạc đà của chúng,
cướp các bầy súc vật đông đảo của chúng làm chiến lợi phẩm.
Ta sẽ phân tán dân cắt tóc ngắn [c] ra khắp đất,
và mang thảm họa cho chúng từ bốn phương,” CHÚA phán vậy.
33 “Thành Hát-xo sẽ trở thành hang của chó rừng;
nó sẽ biến thành sa mạc hoang vu đời đời.
Sẽ không có ai ở đó,
không ai trú trong thành đó.”
Lời tiên tri về Ê-lam
34 Ít lâu sau khi Xê-đê-kia lên ngôi vua Giu-đa thì CHÚA phán cùng nhà tiên tri Giê-rê-mi. Đây là lời tiên tri nghịch cùng dân Ê-lam [d].
35 CHÚA Toàn Năng phán:
“Ta sắp bẻ gãy cây cung của Ê-lam,
tức sức mạnh vô song của nó.
36 Ta sẽ mang bốn gió nghịch lại Ê-lam từ bốn góc trời.
Ta sẽ phân tán dân nó ra khắp bốn hướng gió;
tù binh nó sẽ tản lạc khắp các nước.
37 Ta sẽ khiến cho Ê-lam hoảng sợ
trước mặt kẻ thù mình,
là những kẻ muốn tiêu diệt chúng.
Ta sẽ mang thảm họa đến cho Ê-lam
để chứng tỏ cơn thịnh nộ ta!” CHÚA phán vậy.
“Ta sẽ sai gươm đuổi Ê-lam
cho đến khi ta đã giết sạch chúng nó.
38 Ta sẽ lập ngôi ta trong Ê-lam
để chứng tỏ ta là vua,
ta sẽ tiêu diệt vua
và quần thần nó!” CHÚA phán vậy.
39 “Nhưng trong tương lai
ta sẽ phục hồi Ê-lam,” CHÚA phán vậy.
Lời cầu nguyện của một tín hữu thanh liêm
Bài ca của Đa-vít.
26 Lạy CHÚA, xin hãy bênh vực tôi
vì tôi sống đời thanh liêm.
Tôi đã tin cậy nơi Ngài,
không hề lay động.
2 Lạy CHÚA, xin hãy thử nghiệm tôi;
dò xét lòng dạ và tâm trí tôi.
3 Tôi thấy được tình yêu CHÚA nên tôi sống trong chân lý Ngài.
4 Tôi không giao du với người dối trá,
cũng không kết bạn với kẻ che giấu tội lỗi mình.
5 Tôi ghét giao du với kẻ ác,
không ngồi chung với bọn gian tà.
6 Lạy CHÚA, tôi rửa tay để chứng tỏ mình vô tội,
rồi bước đến bàn thờ Ngài.
7 Tôi lớn tiếng ca ngợi và thuật lại
những phép lạ Ngài làm.
8 Lạy CHÚA, tôi yêu đền thánh, nơi Ngài ngự,
chỗ có vinh hiển Ngài.
9 Xin chớ giết tôi chung với kẻ có tội,
hoặc cất mạng sống tôi chung với kẻ giết người.
10 Trong lòng chúng nó đầy dẫy gian ác,
chúng nhận hối lộ để làm quấy.
11 Nhưng tôi đã sống một đời thanh liêm,
nên xin Ngài hãy giải cứu
và thương xót tôi.
12 Tôi đứng một nơi vững vàng.
Lạy CHÚA, tôi ca ngợi Ngài giữa buổi hội lớn.
Bài ca tin cậy Thượng Đế
Bài ca của Đa-vít.
27 CHÚA là ánh sáng và là Đấng cứu tôi,
tôi sẽ chẳng sợ ai.
Ngài bảo vệ mạng sống tôi,
tôi sẽ không e ngại người nào.
2 Kẻ ác tìm hại mạng sống tôi.
Bọn thù nghịch và những kẻ ghét tôi tấn công tôi
nhưng chúng nó lúng túng và bị đánh bại.
3 Dù cho cả đạo quân vây quanh tôi,
tôi sẽ chẳng nao núng.
Nếu tranh chiến xảy ra, tôi sẽ tin cậy CHÚA.
4 Tôi sẽ xin CHÚA một điều
và là điều tôi ao ước:
Đó là trọn đời được ở trong nhà CHÚA,
để ngắm xem vẻ đẹp của CHÚA và cầu hỏi trong đền thờ Ngài.
5 Trong cơn nguy biến Ngài sẽ cho tôi chỗ trú ẩn an toàn.
Ngài sẽ ẩn núp trong Lều Thánh [a] của Ngài,
mang tôi đến nơi an toàn của Ngài.
6 Nếu Ngài giúp tôi đánh bại kẻ thù quanh tôi,
thì tôi sẽ dâng sinh tế trong đền thánh Ngài với lòng hân hoan.
Tôi sẽ đờn hát ca tụng CHÚA.
7 Lạy CHÚA, xin nghe khi tôi kêu cầu;
xin thương xót và trả lời tôi.
8 Khi lòng tôi bảo tôi, “Hãy đi thờ phụng Ngài!”
Lạy CHÚA, tôi liền đi thờ phụng Ngài.
9 Xin đừng quay khỏi tôi.
Đang khi giận xin chớ xua đuổi kẻ tôi tớ Ngài;
Ngài đã giúp tôi.
Lạy Thượng Đế là Đấng cứu giúp tôi,
xin đừng xua đuổi hay để tôi cô đơn.
10 Dù cho cha mẹ tôi từ bỏ tôi,
thì CHÚA sẽ tiếp nhận tôi.
11 Lạy CHÚA xin chỉ dạy tôi đường lối Ngài,
hướng dẫn tôi làm điều ngay thẳng
vì tôi có vô số kẻ thù.
12 Xin đừng trao tôi vào tay kẻ thù
vì chúng đặt điều nói dối về tôi
và hăm dọa hại tôi.
13 Tôi tin chắc tôi sẽ sống để thấy sự nhân từ của CHÚA trước khi tôi qua đời [b].
14 Hãy trông đợi sự cứu giúp của CHÚA.
Hãy vững chí, can đảm và chờ đợi Ngài tiếp cứu.
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center