Bible in 90 Days

5 At pagkakita sa mga karamihan, ay umahon siya sa ^(A)bundok: at pagkaupo niya, ay nagsilapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad:

² At binuka niya ang kaniyang bibig at tinuruan sila, na sinasabi,

^3 (B)Mapapalad ang mga ^(C)mapagpakumbabang-loob: ^(D)sapagka't kanila ang kaharian ng langit.

⁴ Mapapalad ang ^(E)nangahahapis: sapagka't sila'y aaliwin.

⁵ Mapapalad ang maaamo: sapagka't ^(F)mamanahin nila ang lupa.

⁶ Mapapalad ang nangagugutom at nangauuhaw sa katuwiran: sapagka't sila'y bubusugin.

⁷ Mapapalad ang mga mahabagin: sapagka't sila'y kahahabagan.

⁸ Mapapalad ang mga may ^(G)malinis na puso: sapagka't makikita nila ang Dios.

⁹ Mapapalad ang mga mapagpayapa: sapagka't sila'y tatawaging mga anak ng Dios.

¹⁰ Mapapalad ^(H)ang mga pinaguusig dahil sa katuwiran: sapagka't kanila ang kaharian ng langit.

¹¹ Mapapalad kayo pagka kayo'y inaalimura, at kayo'y pinaguusig, at kayo'y pinagwiwikaan ng sarisaring masama na pawang kasinungalingan, dahil sa akin.

¹² Mangagalak kayo, at mangagsayang totoo: sapagka't malaki ang ganti sa inyo sa langit: sapagka't gayon din ang ^(I)kanilang pagkausig sa mga propeta na nangauna sa inyo.

¹³ Kayo ang asin ng lupa: ^(J)nguni't kung ang asin ay tumabang, ay ano ang ipagpapaalat? wala nang ano pa mang kabuluhan, kundi upang itapon sa labas at yurakan ng mga tao.

¹⁴ Kayo ang ilaw ^(K)ng sanglibutan. Ang isang bayan na natatayo sa ibabaw ng isang bundok ay hindi maitatago.

¹⁵ Hindi rin nga pinaniningasan ang isang ilawan, ^(L)at inilalagay sa ilalim ng isang takalan, kundi sa talagang lalagyan ng ilaw; at lumiliwanag sa lahat ng nangasa bahay.

¹⁶ Lumiwanag na gayon ang inyong ilaw sa harap ng mga tao; ^(M)upang mangakita nila ang inyong mabubuting gawa, at ^(N)kanilang luwalhatiin ang inyong Ama na nasa langit.

¹⁷ Huwag ninyong isiping ^(O)ako'y naparito upang sirain ang kautusan o ang mga propeta: ako'y naparito hindi upang sirain, kundi upang ganapin.

¹⁸ Sapagka't katotohanang sinasabi ko sa inyo, ^(P)Hanggang sa mangawala ang langit at ang lupa, ang isang tuldok o isang kudlit, sa anomang paraan ay hindi mawawala sa kautusan, hanggang sa maganap ang lahat ng mga bagay.

¹⁹ Kaya't ang ^(Q)sinomang sumuway sa isa sa kaliitliitang mga utos na ito, at ituro ang gayon sa mga tao, ay tatawaging kaliitliitan sa kaharian ng langit: datapuwa't ang sinomang gumanap at ituro, ito'y tatawaging dakila sa kaharian ng langit.

²⁰ Sapagka't sinasabi ko sa inyo, na kung hindi hihigit ang inyong katuwiran sa katuwiran ng mga eskriba at mga Fariseo, sa anomang paraan ay hindi kayo magsisipasok sa kaharian ng langit.

²¹ Narinig ninyo na sinabi sa mga tao sa una, ^(R)Huwag kang papatay; at ang sinomang pumatay ay mapapasa panganib sa kahatulan:

²² Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang ^(S)bawa't mapoot sa kaniyang kapatid ay mapapasa panganib sa kahatulan; at ang sinomang magsabi sa kaniyang kapatid, Raca, ay mapapasa panganib sa ^(T)Sanedrin; at ang sinomang magsabi, Ulol ka, ay mapapasa panganib sa impierno ng apoy.

²³ Kaya't ^(U)kung inihahandog mo ang iyong hain sa dambana, at doo'y maalaala mo na ang iyong kapatid ay mayroong anomang laban sa iyo,

²⁴ Iwan mo roon sa harap ng dambana ang hain mo, at yumaon ka ng iyong lakad, makipagkasundo ka muna sa iyong kapatid, at kung magkagayon ay magbalik ka at ihandog mo ang iyong hain.

²⁵ Makipagkasundo ka agad sa iyong kaalit, samantalang ikaw ay kasama niya sa daan; baka ibigay ka ng kaalit mo sa hukom, at ibigay ka ng hukom sa punong kawal, at ipasok ka sa bilangguan.

²⁶ Katotohanang sinasabi ko sa iyo, Hindi ka aalis doon sa anomang paraan, hanggang hindi mo mapagbayaran ang katapustapusang beles.

²⁷ Narinig ninyong sinabi, ^(V)Huwag kang mangangalunya:

²⁸ Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ang bawa't tumingin sa isang babae na taglay ang masamang hangad ay nagkakasala, na ng pangangalunya sa kaniyang puso.

²⁹ At ^(W)kung ang kanan mong mata ay nakapagpapatisod sa iyo, ay ^(X)dukitin mo, at iyong itapon: sapagka't may mapapakinabang ka pa na mawala ang isa sa mga sangkap ng iyong katawan, at huwag ang buong katawan mo ay mabulid sa impierno.

^30 (Y)At kung ang kanan mong kamay ay nakapagpapatisod sa iyo, ay putulin mo, at iyong itapon: sapagka't may mapapakinabang ka pa na mawala ang isa sa mga sangkap ng iyong katawan, at huwag ang buong katawan mo ay mapasa impierno.

³¹ Sinabi rin naman, Ang ^(Z)sinomang lalake na ihiwalay na ang kaniyang asawa, ay bigyan niya siya ng kasulatan ng paghihiwalay:

³² Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na ^(AA)ang sinomang lalake na ihiwalay ang kaniyang asawa, liban na lamang kung sa pakikiapid ang dahil, ay siya ang sa kaniya'y nagbibigay kadahilanan ng pangangalunya: at ang sinomang magasawa sa kaniya kung naihiwalay na siya ay nagkakasala ng pangangalunya.

³³ Bukod sa rito'y inyong narinig na sinabi ^(AB)sa mga tao sa una, ^(AC)Huwag kang manunumpa ng di katotohanan, kundi tutupdin mo sa Panginoon ang iyong mga sumpa:

³⁴ Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, ^(AD)Huwag ninyong ipanumpa ang anoman; kahit ang langit, sapagka't siyang luklukan ng Dios;

³⁵ Kahit ang lupa, sapagka't ^(AE)siyang tungtungan ng kaniyang mga paa; kahit ang Jerusalem, sapagka't ^(AF)siyang bayan ng dakilang Hari.

³⁶ Kahit man ang ulo mo ay huwag mong ipanumpa, sapagka't hindi ka makagagawa ng isang buhok na maputi o maitim.

³⁷ Datapuwa't ang magiging pananalita ninyo'y, Oo, oo; Hindi, hindi; sapagka't ang humigit pa rito ay buhat sa masama.

³⁸ Narinig ninyong sinabi, ^(AG)Mata sa mata, at ngipin sa ngipin:

^39 (AH)Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, ^(AI)Huwag kayong makilaban sa masamang tao: kundi sa sinomang sa iyo'y sumampal sa kanan mong pisngi, iharap mo naman sa kaniya ang kabila.

⁴⁰ At sa magibig na ikaw ay ipagsakdal, at kunin sa iyo ang iyong tunika, ay iwan mo rin naman sa kaniya ang iyong balabal.

⁴¹ At sa sinomang pipilit sa iyo na ikaw ay lumakad ng isang milya, ay lumakad ka ng dalawang milya na kasama niya.

⁴² Bigyan mo ang sa iyo'y humihingi, at huwag mong talikdan ang sa iyo'y nangungutang.

⁴³ Narinig ninyong sinabi, ^(AJ)Iibigin mo ang iyong kapuwa, at ^(AK)kapopootan mo ang iyong kaaway:

⁴⁴ Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, ^(AL)Ibigin ninyo ang inyong mga kaaway, at ^(AM)idalangin ninyo ang sa inyo'y nagsisiusig;

⁴⁵ Upang kayo'y maging mga anak ng inyong Ama na nasa langit: sapagka't pinasisikat niya ang kaniyang araw sa masasama at sa mabubuti, at nagpapaulan sa mga ganap at sa mga hindi ganap.

⁴⁶ Sapagka't kung kayo'y iibig ^(AN)sa nangagsisiibig lamang sa inyo, ano ang ganti na inyong kakamtin? hindi baga gayon din ang ginagawa ^(AO)ng mga maniningil ng buwis?

⁴⁷ At kung ang mga kapatid lamang ninyo ang inyong babatiin, ano ang kalabisan ng inyong ginagawa? hindi baga gayon din ang ginagawa ng mga Gentil?

^48 (AP)Kayo nga'y mangagpakasakdal, na gaya ng inyong Ama sa kalangitan na sakdal.

6 Mangagingat kayo na huwag magsigawa ng katuwiran sa harap ng mga tao, upang kanilang makita: sa ibang paraan ay wala kayong ganti ng inyong Ama na nasa langit.

² Kaya nga pagka ikaw ay naglilimos, ay huwag kang tutugtog ng pakakak sa harap mo, na gaya ng ginagawa ng mga mapagpaimbabaw sa mga sinagoga at sa mga daan, upang sila'y mangagkapuri sa mga tao. Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Tinanggap na nila ang sa kanila'y ganti.

³ Datapuwa't pagka ikaw ay naglilimos, ay huwag maalaman ng iyong kaliwang kamay ang ginagawa ng iyong kanang kamay:

⁴ Upang ang iyong paglilimos ay malihim: at ang iyong Ama na nakakikita sa lihim ay gagantihin ka.

⁵ At pagka kayo ay nagsisidalangin, ay huwag kayong gaya ng mga mapagpaimbabaw: sapagka't iniibig nila ang magsidalangin ng patayo sa mga sinagoga at sa mga likuang daan, upang sila'y mangakita ng mga tao. Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Tinanggap na nila ang sa kanila'y ganti.

⁶ Datapuwa't ikaw, pagka ikaw ay mananalangin, pumasok ka sa iyong silid, at kung mailapat mo na ang iyong pinto, ay manalangin ka sa iyong Ama na nasa lihim, at ang iyong Ama na nakakikita sa lihim ay gagantihin ^(AQ)ka.

⁷ At sa pananalangin ninyo ay huwag ninyong gamitin ang walang kabuluhang paulitulit, na gaya ng ginagawa ng mga Gentil: ^(AR)sapagka't iniisip nilang dahil sa kanilang maraming kasasalita ay didinggin sila.

⁸ Huwag nga kayong magsigaya sa kanila: ^(AS)sapagka't talastas ng inyong Ama ang mga bagay na inyong kinakailangan, bago ninyo hingin sa kaniya.

⁹ Magsidalangin nga kayo ng ganito: ^(AT)Ama namin na nasa langit ka, Sambahin nawa ang pangalan mo.

^10 (AU)Dumating nawa ang kaharian mo. ^(AV)Gawin nawa ang iyong kalooban, ^(AW)kung paano sa langit, gayon din naman sa lupa.

¹¹ Ibigay mo sa amin ngayon ang aming kakanin sa araw-araw.

¹² At ^(AX)ipatawad mo sa amin ang aming mga utang, gaya naman namin na nagpatawad sa mga may utang sa amin.

^13 (AY)At huwag mo kaming ihatid sa tukso, kundi iligtas mo kami ^(AZ)sa masama. Sapagka't^[a] iyo ang ^(BA)kaharian, at ang kapangyarihan, at ang kaluwalhatian, magpakailan man. Siya nawa.

¹⁴ Sapagka't kung ipatawad ninyo ^(BB)sa mga tao ang kanilang mga kasalanan, ay patatawarin naman kayo ng inyong Ama sa kalangitan.

¹⁵ Datapuwa't ^(BC)kung hindi ninyo ipatawad sa mga tao ang kanilang mga kasalanan, ay hindi rin naman kayo patatawarin ng inyong Ama ng inyong mga kasalanan.

¹⁶ Bukod dito, ^(BD)pagka kayo'y nangagaayuno, ay huwag kayong gaya ng mga mapagpaimbabaw, na may mapapanglaw na mukha: sapagka't kanilang pinasasama ang mga mukha nila, upang makita ng mga tao na sila'y nangagaayuno. Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Tinanggap na nila ang sa kanila'y ganti.

¹⁷ Datapuwa't ikaw, sa pagaayuno mo, ay ^(BE)langisan mo ang iyong ulo, at hilamusan mo ang iyong mukha;

¹⁸ Upang huwag kang makita ng mga tao na ikaw ay nagaayuno, kundi ng Ama mo na nasa lihim: at ang Ama mo, na nakakikita sa lihim, ay gagantihin ka.

¹⁹ Huwag kayong mangagtipon ng mga kayamanan sa lupa, na dito'y sumisira ang tanga at ang kalawang, at dito'y nanghuhukay at nagsisipagnakaw ang mga magnanakaw:

^20 (BF)Kundi mangagtipon kayo ng mga kayamanan sa langit, na doo'y hindi sumisira kahit ang tanga kahit ang kalawang, at doo'y hindi nanghuhukay at hindi nagsisipagnakaw ang mga magnanakaw:

²¹ Sapagka't kung saan naroon ang iyong kayamanan, doon naman doroon ang iyong puso.

²² Ang ilawan ng katawan ^(BG)ay ang mata: kung tapat nga ang iyong mata, ang buong katawan mo'y mapupuspos ng liwanag.

²³ Datapuwa't kung ^(BH)masama ang iyong mata, ang buong katawan mo'y mapupuspos ng kadiliman. Kaya't kung ang ilaw na sumasa iyo ay kadiliman, gaano kaya kalaki ang kadiliman!

²⁴ Sinoma'y hindi makapaglilingkod ^(BI)sa dalawang panginoon: sapagka't kapopootan niya ang isa, at iibigin ang ikalawa: o kaya'y magtatapat siya sa isa, at pawawalang halaga ang ikalawa. Hindi kayo makapaglilingkod sa Dios at sa mga ^(BJ)kayamanan.

^25 (BK)Kaya nga sinasabi ko sa inyo, ^(BL)Huwag kayong mangabalisa sa inyong pamumuhay, kung ano baga ang inyong kakanin, o kung ano ang inyong iinumin; kahit ang sa inyong katawan, kung ano ang inyong daramtin. Hindi baga mahigit ang buhay kay sa pagkain, at ang katawan kay sa pananamit?

²⁶ Masdan ninyo ang mga ibon sa langit, na hindi sila nangaghahasik, ni nagsisigapas, ni nangagtitipon man sa mga bangan; at sila'y pinakakain ng inyong Ama sa kalangitan. Hindi baga lalong higit ang halaga ninyo kay sa kanila?

²⁷ At alin sa inyo ang sa pagkabalisa ay makapagdaragdag ^(BM)ng isang siko sa sukat ng kaniyang buhay?

²⁸ At tungkol sa pananamit, bakit kayo nangababalisa? Wariin ninyo ang mga lirio sa parang, kung paanong nagsisilaki; hindi nangagpapagal, ni nangagsusulid man:

²⁹ Gayon ma'y sinasabi ko sa inyo, na kahit si ^(BN)Salomon man sa buong kaluwalhatian niya ay hindi nakapaggayak na gaya ng isa sa mga ito.

³⁰ Nguni't kung pinararamtan ng Dios ng ganito ang damo sa parang, na ngayon ay buhay, at sa kinabukasa'y iginagatong sa kalan, hindi baga lalonglalo na kayong pararamtan niya, Oh ^(BO)kayong mga kakaunti ang pananampalataya?

³¹ Kaya huwag kayong mangabalisa, na mangagsabi, Ano ang aming kakanin? o, Ano ang aming iinumin? o, Ano ang aming daramtin?

³² Sapagka't ang lahat ng mga bagay na ito ay siyang pinaghahanap ng mga Gentil; ^(BP)yamang talastas ng inyong Ama sa kalangitan na kinakailangan ninyo ang lahat ng mga bagay na ito.

³³ Datapuwa't ^(BQ)hanapin muna ninyo ang kaniyang kaharian, at ang kaniyang katuwiran; at ang lahat ng mga bagay na ito ay pawang idaragdag sa inyo.

³⁴ Kaya't huwag ninyong ikabalisa ang sa araw ng bukas: sapagka't ang araw ng bukas ay mababalisa sa kaniyang sarili. Sukat na sa kaarawan ang kaniyang kasamaan.

7 ^(BR)Huwag kayong magsihatol, ^(BS)upang huwag kayong hatulan.

² Sapagka't sa hatol na inyong ihahatol, ay hahatulan kayo: ^(BT)at sa panukat na inyong isusukat, ay susukatin kayo.

³ At bakit mo tinitingnan ang puwing na nasa mata ng inyong kapatid, nguni't hindi mo pinapansin ang tahilan na nasa iyong sariling mata?

⁴ O paanong sasabihin mo sa iyong kapatid, Pabayaan mong alisin ko ang puwing sa mata mo; at narito, ang tahilan sa iyong sariling mata?

⁵ Ikaw na mapagpaimbabaw, alisin mo muna ang tahilan sa iyong sariling mata; at kung magkagayo'y makikita mong malinaw ang pag-aalis mo ng puwing sa mata ng iyong kapatid.

^6 (BU)Huwag ninyong ibigay sa mga aso ang anomang banal, ni ihagis man ang inyong mga perlas sa harap ng mga baboy, baka yurakan ng kanilang mga paa, at mangagbalik at kayo'y lapain.

^7 (BV)Magsihingi kayo, ^(BW)at kayo'y bibigyan; magsihanap kayo, at kayo'y mangakasusumpong; magsituktok kayo, at kayo'y bubuksan:

⁸ Sapagka't ang bawa't humihingi ay tumatanggap; at ang humahanap ay nakasusumpong; at ang tumutuktok ay binubuksan.

⁹ O anong tao sa inyo, ang kung siya'y hingan ng tinapay ng kaniyang anak, ay bato ang ibibigay;

¹⁰ O kung hingan siya ng isda, ay bibigyan niya ng ahas?

¹¹ Kung kayo nga, bagaman masasama ay marurunong mangagbigay ng mabubuting kaloob sa inyong mga anak, gaano pa kaya ang ^(BX)inyong Ama na nasa langit na magbibigay ng mabubuting bagay sa nagsisihingi sa kaniya?

¹² Kaya nga ^(BY)lahat ng mga bagay na ibig ninyong sa inyo'y gawin ng mga tao, gawin naman ninyo ang gayon sa kanila: ^(BZ)sapagka't ito ang sa kautusan at ang mga propeta.

¹³ Kayo'y magsipasok sa ^(CA)makipot na pintuan: sapagka't maluwang ang pintuan, at malapad ang daang patungo sa pagkapahamak, at marami ang doo'y nagsisipasok.

¹⁴ Sapagka't makipot ang pintuan, at makitid ang daang patungo sa buhay, at kakaunti ang nangakakasumpong noon.

^15 (CB)Mangagingat kayo sa mga bulaang propeta, na nagsisilapit sa inyo na may damit tupa, datapuwa't sa loob ay mga lobong maninila.

^16 (CC)Sa kanilang mga bunga ay inyong mangakikilala sila. Nakapuputi baga ng mga ubas sa mga tinikan, o ng mga igos sa mga dawagan?

¹⁷ Gayon din naman ang bawa't mabuting punong kahoy ay nagbubunga ng mabuti; datapuwa't ang masamang punong kahoy ay nagbubunga ng masama.

¹⁸ Hindi maaari na ang mabuting punong kahoy ay magbunga ng masama, at ang masamang punong kahoy ay magbunga ng mabuti.

¹⁹ Bawa't punong kahoy ^(CD)na hindi nagbubunga ng mabuti ay pinuputol, at inihahagis sa apoy.

²⁰ Kaya't sa kanilang mga bunga ay mangakikilala ninyo sila.

^21 (CE)Hindi ang bawa't nagsasabi sa akin, Panginoon, Panginoon, ay papasok sa kaharian ng langit; kundi ang gumaganap ng kalooban ng aking Ama na nasa langit.

²² Marami ang mangagsasabi sa akin sa araw na yaon, Panginoon, Panginoon, hindi baga nagsipanghula kami sa iyong pangalan, at sa pangalan mo'y ^(CF)nangagpalayas kami ng mga demonio, at sa pangalan mo'y nagsigawa kami ng maraming gawang makapangyarihan?

²³ At kung magkagayo'y ipahahayag ko sa kanila, Kailan ma'y hindi ko kayo nangakilala: magsilayo kayo sa akin, kayong manggagawa ng katampalasanan.

²⁴ Kaya't ^(CG)ang bawa't dumirinig ng aking mga salitang ito at ginaganap, ay matutulad sa isang ^(CH)taong matalino, na itinayo ang kaniyang bahay sa ibabaw ng bato:

²⁵ At lumagpak ang ulan, at bumaha, at humihip ang mga hangin, at hinampas ang bahay na yaon; at hindi nabagsak: sapagka't natatayo sa ibabaw ng bato.

²⁶ At ang bawa't dumirinig ng aking mga salitang ito at hindi ginaganap, ay matutulad sa isang taong mangmang, na itinayo ang kaniyang bahay sa buhanginan:

²⁷ At lumagpak ang ulan, at bumaha, at humihip ang mga hangin, at hinampas ang bahay na yaon; at nabagsak: at kakilakilabot ang kaniyang pagkabagsak.

²⁸ At nangyari, na nang matapos na ni Jesus ang mga salitang ito, ay nangatilihan ^(CI)ang mga karamihan sa kaniyang aral:

^29 (CJ)Sapagka't sila'y kaniyang tinuturuang tulad sa may kapamahalaan, at hindi gaya ng kanilang mga eskriba.

8 At nang siya'y bumaba mula sa bundok, ay sinundan siya ng lubhang maraming tao.

² At ^(CK)narito, lumapit sa kaniya ang isang ketongin, at siya'y ^(CL)sinamba, na nagsasabi, Panginoon, kung ibig mo, ay maaaring malinis mo ako.

³ At iniunat niya ang kaniyang kamay, at ^(CM)siya'y hinipo, na nagsasabi, Ibig ko; luminis ka. At pagdaka'y nalinis ang kaniyang ketong.

⁴ At sinabi sa kaniya ni Jesus, ^(CN)Ingatan mong huwag sabihin kanino man; kundi humayo ka, pakita ka sa saserdote, at ihandog mo ang alay ^(CO)na ipinagutos ni Moises, na bilang patotoo sa kanila.

⁵ At ^(CP)pagpasok niya sa Capernaum, ay lumapit sa kaniya ang isang senturion, na sa kaniya'y namanhik,

⁶ At nagsasabi, Panginoon, ang aking alila ay nararatay sa bahay, lumpo, at lubhang nahihirapan.

⁷ At sinabi niya sa kaniya, Paroroon ako, at siya'y aking pagagalingin.

⁸ At sumagot ang senturion at sinabi, Panginoon, hindi ako karapat-dapat na ikaw ay pumasok sa ilalim ng aking bubungan; datapuwa't sabihin mo lamang ang salita, at gagaling ang aking alila.

⁹ Sapagka't ako rin naman ay taong nasa ilalim ng kapamahalaan, na may nasasakupan akong mga kawal: at sinasabi ko rito, Yumaon ka, at siya'y yumayaon; at sa isa, Halika, at siya'y lumalapit; at sa aking alipin, Gawin mo ito, at kaniyang ginagawa.

¹⁰ At nang marinig ito ni Jesus, ay nagtaka siya, at sinabi sa nagsisisunod, ^(CQ)Katotohanang sinasabi ko sa inyo, na kahit sa Israel man, ay hindi ako nakasumpong ng ganito kalaking pananampalataya.

¹¹ At sinabi ko sa inyo, na marami ang ^(CR)magsisipanggaling sa silanganan at sa kalunuran, at ^(CS)magsisiupong kasama ni Abraham, at ni Isaac, at ni Jacob, sa kaharian ng langit:

¹² Datapuwa't ^(CT)ang mga anak ng kaharian ay pawang itatapon sa ^(CU)kadiliman sa labas: diyan na nga ang pagtangis at pagngangalit ng mga ngipin.

¹³ At sinabi ni Jesus sa senturion, Humayo ka ng iyong lakad; at ayon sa iyong pagsampalataya, ay gayon ang sa iyo'y mangyari. At gumaling ang kaniyang alila sa oras ding yaon.

¹⁴ At nang ^(CV)pumasok si Jesus sa bahay ni Pedro, ay nakita niya ang biyanang babae nito na nararatay dahil sa lagnat.

¹⁵ At hinipo ang kaniyang kamay, at inibsan siya ng lagnat; at siya'y nagbangon, at naglingkod sa kaniya.

¹⁶ At nang kinahapunan, ay dinala nila sa kaniya ang maraming ^(CW)inaalihan ng demonio: at pinalayas niya sa isang salita ang masasamang espiritu at pinagaling ang lahat ng mga may sakit:

¹⁷ Upang matupad ang sinabi sa pamamagitan ng propeta Isaias, na nagsasabi, ^(CX)Siya rin ang kumuha ng ating mga sakit, at nagdala ng ating mga karamdaman.

¹⁸ Nang makita nga ni Jesus ang lubhang maraming tao sa palibot niya, ay ipinagutos niyang tumawid sa kabilang ibayo.

¹⁹ At lumapit ang isang eskriba, at ^(CY)sa kaniya'y nagsabi, Guro, susunod ako sa iyo saan ka man pumaroon.

²⁰ At sinabi sa kaniya ni Jesus, May mga lungga ang mga zorra, at may mga pugad ang mga ibon sa langit; datapuwa't ang Anak ng tao ay walang kahiligan ang kaniyang ulo.

²¹ At ang isa naman sa kaniyang mga alagad ay nagsabi sa kaniya, Panginoon, tulutan mo muna akong makauwi at mailibing ko ang aking ama.

²² Datapuwa't sinabi sa kaniya ni Jesus, Sumunod ka sa akin; at pabayaan mong ilibing ng mga patay ang kanilang sariling mga patay.

^23 (CZ)At pagkalulan niya sa isang daong, ay sinundan siya ng kaniyang mga alagad.

²⁴ At narito, bumangon ang isang malakas na bagyo sa dagat, na ano pa't inaapawan ang daong ng mga alon: datapuwa't siya'y natutulog.

²⁵ At nagsilapit sila sa kaniya, at siya'y ginising, na sinasabi, Panginoon, iligtas mo kami; kami'y mangamamatay.

²⁶ At sinabi niya sa kanila, Bakit kayo'y nangatatakot, Oh ^(DA)kayong kakaunti ang pananampalataya? Nang magkagayo'y nagbangon siya, at sinaway ang mga hangin at ang dagat; at humusay na totoo ang panahon.

²⁷ At ang mga tao ay nangagtaka, na sinasabi, Anong tao ito, na maging ang mga hangin at ang mga dagat ay nagsisitalima sa kaniya?

²⁸ At nang siya'y makarating sa kabilang ibayo sa lupain ng mga Gadareno, ay sinalubong siya ng dalawang inaalihan ng mga demonio na nagsisilabas sa mga libingan, na totoong mababangis, na ano pa't sinoma'y walang makapagdaan sa daang yaon.

²⁹ At narito, sila'y nagsisigaw, na nangagsasabi, Anong aming ipakikialam sa iyo, ikaw na ^(DB)Anak ng Dios? naparito ka baga upang kami'y iyong pahirapan bago dumating ang kapanahunan?

³⁰ Sa malayo sa kanila ay may isang kawan ng maraming baboy na nagsisipanginain.

³¹ At namanhik sa kaniya ang mga demonio, na nangagsasabi, Kung kami'y palalayasin mo, ay paparoonin mo kami sa kawan ng mga baboy.

³² At sinabi niya sa kanila, Magsiparoon kayo. At sila'y nagsilabas, at nagsipasok sa mga baboy: at narito, ang buong kawan ng mga baboy ay nangapadaluhong sa bangin hanggang sa dagat, at nangamatay sa tubig.

³³ At nagsitakas ang mga tagapagalaga ng mga yaon, at nagsitungo sa bayan, at sinabi ang lahat ng mga nangyari, at ang kinahinatnan ng mga inalihan ng mga demonio.

³⁴ At narito, lumabas ang buong bayan upang sumalubong kay Jesus: at pagkakita nila sa kaniya, ay pinamanhikan ^(DC)siyang umalis sa kanilang mga hangganan.

9 ^(DD)At lumulan siya sa isang daong, at tumawid, ^(DE)at dumating sa kaniyang sariling bayan.

² At narito, dinala nila ^(DF)sa kaniya ang isang lumpo, na nakahiga sa isang higaan: at ^(DG)nang makita ni Jesus ang kanilang pananampalataya, ay sinabi sa lumpo, Anak, laksan mo ang iyong loob; ang iyong mga kasalanan ay ipinatatawad na.

³ At narito, ang ilan sa mga eskriba ay nangagsabi sa kanilang sarili, Ang taong ito'y namumusong.

⁴ At ^(DH)pagkaunawa ni Jesus ng kanilang mga kaisipan, ay sinabi, Bakit nangagiisip kayo ng masama sa inyong mga puso?

⁵ Sapagka't alin baga ang lalong magaang sabihin, Ipinatatawad na ang iyong mga kasalanan; o sabihin, Magtindig ka, at lumakad ka?

⁶ Datapuwa't upang maalaman ninyo na ang Anak ng tao'y may kapamahalaan sa lupa na magpatawad ng mga kasalanan (sinabi nga niya sa lumpo), Magtindig ka, buhatin mo ang iyong higaan, at umuwi ka sa iyong bahay.

⁷ At nagtindig siya, at umuwi sa kaniyang bahay.

⁸ Datapuwa't nang makita ito ng karamihan, ay nangatakot sila, at kanilang niluwalhati ang Dios, na nagbigay ng gayong kapamahalaan sa mga tao.

^9 (DI)At pagdaraan doon ni Jesus, ay nakita niya ang isang tao, na kung tawagi'y Mateo, na nakaupo sa paningilan ng buwis: at sinabi niya sa kaniya, Sumunod ka sa akin. At siya'y nagtindig, at sumunod sa kaniya.

¹⁰ At nangyari, na nang nakaupo siya sa pagkain sa bahay, narito, ang ^(DJ)maraming maniningil ng buwis at mga makasalanan ay nagsirating at nagsiupong kasalo ni Jesus at ng kaniyang mga alagad.

¹¹ At nang makita ito ng mga Fariseo, ay sinabi nila sa kaniyang mga alagad, Bakit sumasalo ang inyong Guro sa mga ^(DK)maniningil ng buwis at mga makasalanan?

¹² Datapuwa't nang ito'y marinig niya, ay kaniyang sinabi, Ang mga walang sakit ay hindi nangangailangan ng manggagamot, kundi ang mga may sakit.

¹³ Datapuwa't magsihayo kayo at inyong pagaralan kung ano ang kahulugan nito, ^(DL)Habag ang ibig ko, at hindi hain: sapagka't hindi ako naparito upang tumawag ng mga matuwid, kundi ng mga makasalanan.

^14 (DM)Nang magkagayo'y nagsilapit sa kaniya ang mga alagad ni Juan, na nangagsabi, Bakit kami at ang mga Fariseo ^(DN)ay nangagaayunong madalas, datapuwa't hindi nangagaayuno ang mga alagad mo?

¹⁵ At sinabi sa kanila ni Jesus, ^(DO)Mangyayari bagang mangagluksa ang mga abay sa kasalan, samantalang ang kasintahang lalake ay kasama nila? datapuwa't darating ang mga araw, na ang kasintahang lalake ay aalisin sa kanila, at kung magkagayo'y mangagaayuno sila.

¹⁶ At sinoma'y hindi nagtatagpi ng bagong kayo sa damit na luma; sapagka't ang tagpi ay bumabatak sa damit, at lalong lumalala ang punit.

¹⁷ Hindi rin nagsisilid ng bagong alak sa mga balat na luma: sa ibang paraan ay nangagpuputok ^(DP)ang mga balat, at nangabububo ang alak, at nangasisira ang mga balat: kundi isinisilid ang bagong alak sa mga bagong balat, at kapuwa nagsisitagal.

¹⁸ Samantalang sinasalita niya ang mga bagay na ito ^(DQ)sa kanila, narito, dumating ang isang pinuno, at siya'y ^(DR)sinamba, na nagsasabi, Kamamatay pa lamang ng aking anak na babae: datapuwa't halina at ipatong mo ang iyong kamay sa kaniya, at siya'y mabubuhay.

¹⁹ At si Jesus ay nagtindig, at sumama sa kaniya, pati ng kaniyang mga alagad.

²⁰ At narito, isang babaing ^(DS)inaagasang may labingdalawang taon na, ay lumapit sa kaniyang likuran, at hinipo ang ^(DT)laylayan ng kaniyang damit:

²¹ Sapagka't sinabi niya sa kaniyang kalooban, Kung mahipo ko man lamang ang kaniyang damit, ay gagaling ako.

²² Datapuwa't paglingon ni Jesus at pagkakita sa kaniya, ay sinabi, Anak, laksan mo ang iyong loob; pinagaling ka ng ^(DU)iyong pananampalataya. At gumaling ang babae mula sa oras na yaon.

²³ At ^(DV)nang pumasok si Jesus sa bahay ng pinuno, at makita ang mga tumutugtog ng mga plauta, at ang mga taong nangagkakagulo,

²⁴ Ay sinabi niya, Magparaan kayo: sapagka't hindi patay ang dalaga, kundi ^(DW)natutulog. At tinawanan nila siya na nililibak.

²⁵ Datapuwa't nang mapalabas na ang mga tao, ay pumasok siya, at tinangnan niya siya sa kamay; at nagbangon ang dalaga.

²⁶ At kumalat ang pagkabantog na ito sa buong lupang yaon.

²⁷ At pagkaraan doon ni Jesus ay sinundan siya ng dalawang lalaking bulag, na nangagsisisigaw, at nangagsasabi, ^(DX)Mahabag ka sa amin, ikaw na Anak ni David.

²⁸ At nang pumasok siya sa bahay, ay nagsilapit sa kaniya ang mga lalaking bulag: at sinabi sa kanila ni Jesus, Nagsisisampalataya baga kayo na magagawa ko ito? Sinabi nila sa kaniya, Oo, Panginoon.

²⁹ Nang magkagayo'y ^(DY)kaniyang hinipo ang mga mata nila, na sinasabi, ^(DZ)Alinsunod sa inyong pananampalataya ay siyang mangyari sa inyo.

³⁰ At nangadilat ang kanilang mga mata. ^(EA)At mahigpit na ipinagbilin ni Jesus sa kanila, na sinasabi, ^(EB)Ingatan ninyong sinoma'y huwag makaalam nito.

³¹ Datapuwa't sila'y nagsialis, at ^(EC)kanilang inilathala ang kaniyang kabantugan sa buong lupang yaon.

³² At samantalang sila'y nagsisialis, ^(ED)narito, sa kaniya'y dinala ang isang lalaking pipi na ^(EE)inaalihan ng demonio.

³³ At nang mapalabas ang demonio, ay nagsalita ang lalaking pipi: at nangagtaka ang mga karamihan, na nangagsasabi, Kailan ma'y hindi nakita sa Israel ang ganito.

³⁴ Datapuwa't sinabi ng mga Fariseo, ^(EF)sa pamamagitan ng prinsipe ng mga demonio ay nagpapalabas siya ng mga demonio.

³⁵ At nililibot ni Jesus ang lahat ng mga bayan at mga nayon, na nagtuturo sa mga sinagoga nila, ^(EG)at ipinangangaral ang evangelio ng kaharian, at pinagagaling ang sarisaring sakit at ang sarisaring karamdaman.

³⁶ Datapuwa't nang makita niya ang mga karamihan, ay ^(EH)nahabag siya sa kanila, sapagka't pawang nangahahapis at nangangalat, na ^(EI)gaya ng mga tupa na walang pastor.

³⁷ Nang magkagayo'y sinabi niya sa kaniyang mga alagad, ^(EJ)Katotohana'y ang aanihin ay marami, datapuwa't kakaunti ang mga manggagawa.

³⁸ Idalangin nga ninyo sa Panginoon ng aanihin, na magpadala siya ng mga manggagawa sa kaniyang aanihin.

10 At ^(EK)pinalapit niya sa kaniya ang kaniyang labingdalawang alagad, at binigyan niya sila ng kapamahalaan laban sa mga karumaldumal na espiritu, upang mapalabas nila, at upang kanilang mapagaling ang lahat ng sarisaring sakit at ang lahat ng sarisaring karamdaman.

^2 (EL)Ang mga pangalan nga ng labingdalawang apostol ay ito: Ang una'y si Simon ^(EM)na tinatawag na Pedro, at si Andres na kaniyang kapatid; si ^(EN)Santiago na anak ni Zebedeo, at ang kaniyang kapatid na si Juan;

³ Si Felipe, at si Bartolome; si Tomas, at si ^(EO)Mateo na maniningil ng buwis; si Santiago na anak ni Alfeo at si Tadeo;

⁴ Si Simon na Cananeo, ^(EP)at si Judas ^(EQ)Iscariote, na siya ring sa kaniya'y nagkanulo.

⁵ Ang labingdalawang ito'y sinugo ni Jesus, at sila'y pinagbilinan, na sinasabi, Huwag kayong magsitungo ^(ER)sa alin mang daan ng mga Gentil, at huwag kayong magsipasok sa alin mang bayan ng mga ^(ES)taga Samaria:

⁶ Kundi bagkus ^(ET)magsiparoon kayo sa mga tupang nangawaglit sa bahay ni Israel.

⁷ At samantalang kayo'y nangaglalakad, ay magsipangaral kayo, na mangagsabi, ^(EU)Ang kaharian ng langit ay malapit na.

⁸ Mangagpagaling kayo ng mga may sakit, mangagpabangon kayo ng mga patay, mangaglinis kayo ng mga ketong, mangagpalabas kayo ng mga demonio: tinanggap ninyong walang bayad, ay ibigay ninyong walang bayad.

^9 (EV)Huwag kayong mangagbaon ng ginto, kahit pilak, kahit tanso sa inyong mga supot:

¹⁰ Kahit ^(EW)supot ng pagkain sa paglalakad, kahit dalawang tunika, kahit mga pangyapak, o tungkod: ^(EX)sapagka't ang manggagawa ay karapat-dapat sa kaniyang pagkain.

¹¹ At sa alin mang bayan o nayon na inyong pasukin, siyasatin ninyo kung sino roon ang karapatdapat; at magsitahan kayo roon hanggang sa kayo'y magsialis.

¹² At pagpasok ninyo sa bahay, ^(EY)ay batiin ninyo ito.

¹³ At kung karapatdapat ang bahay, ay dumoon ang inyong kapayapaan: datapuwa't kung hindi karapatdapat, ay mabalik sa inyo ang kapayapaan ninyo.

¹⁴ At sinomang hindi tumanggap sa inyo, ni duminig sa inyong mga pananalita, pagalis ninyo sa bahay o bayang yaon, ay ^(EZ)ipagpag ninyo ang alabok ng inyong mga paa.

¹⁵ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, ^(FA)Higit na mapagpapaumanhinan ang lupa ng Sodoma at ng Gomorra sa araw ng paghuhukom, kay sa bayang yaon.

¹⁶ Narito, sinusugo ko kayong gaya ng mga tupa sa gitna ng mga lobo: ^(FB)mangagpakatalino nga kayong gaya ng mga ahas at mangagpakatimtimang gaya ng mga kalapati.

¹⁷ Datapuwa't mangagpakaingat kayo sa mga tao: sapagka't kayo'y ibibigay nila sa mga ^(FC)Sanedrin at kayo'y hahampasin ^(FD)sa kanilang mga sinagoga;

¹⁸ Oo at ^(FE)kayo'y dadalhin sa harap ng mga gobernador at mga hari dahil sa akin, sa pagpapatotoo sa kanila at sa mga Gentil.

¹⁹ Datapuwa't pagka kayo'y ibinigay nila, ^(FF)huwag ninyong ikabalisa kung paano o kung ano ang inyong sasabihin: ^(FG)sapagka't sa oras na yaon ay ipagkakaloob sa inyo ang inyong sasabihin.

²⁰ Sapagka't ^(FH)hindi kayo ang mangagsasalita, kundi ang Espiritu ng inyong Ama ang sa inyo'y magsasalita.

²¹ At ibibigay ^(FI)ng kapatid ang kapatid sa kamatayan, at ng ama ang kaniyang anak: at mangaghihimagsik ang mga anak laban sa kanilang mga magulang, at sila'y ipapapatay.

^22 (FJ)At kayo'y kapopootan ng lahat ng mga tao dahil sa aking pangalan: datapuwa't ang magtitiis hanggang sa wakas, ay siyang maliligtas.

²³ Datapuwa't ^(FK)pagka kayo'y pinagusig nila sa isang bayang ito, ay magsitakas kayo tungo sa kasunod na bayan: sapagka't sa katotohanang sinasabi ko sa inyo, Hindi ninyo matatapos libutin ang mga bayan ng Israel, ^(FL)hanggang sa pumarito ang Anak ng tao.

^24 (FM)Hindi mataas ang alagad sa kaniyang guro, ni hindi rin mataas ang alila sa kaniyang panginoon.

²⁵ Sukat na sa alagad ang maging katulad ng kaniyang guro, at sa alila ang maging katulad ng kaniyang panginoon. Kung pinanganlan nilang Beelzebub ^(FN)ang panginoon ng sangbahayan, gaano pa kaya ang mga kasangbahay niya!

²⁶ Huwag nga ninyo silang katakutan: ^(FO)sapagka't walang bagay na natatakpan, na hindi mahahayag; at natatago na hindi malalaman.

²⁷ Ang sinasabi ko sa inyo sa kadiliman, ay sabihin ninyo sa kaliwanagan; at ang narinig ninyo sa bulong, ay inyong ipagsigawan sa mga bubungan.

²⁸ At huwag kayong mangatakot sa mga nagsisipatay ng katawan, datapuwa't hindi nangakakapatay sa kaluluwa: kundi bagkus ang katakutan ninyo'y yaong makapupuksa sa kaluluwa at sa katawan sa ^(FP)impierno.

²⁹ Hindi baga ipinagbibili ng isang beles ang dalawang maya? at kahit isa sa kanila'y hindi mahuhulog sa lupa kung hindi pahintulot ng inyong Ama:

³⁰ Datapuwa't maging ang mga buhok ng inyong ulo ay pawang bilang na lahat.

³¹ Huwag nga kayong mangatakot: kayo'y lalong mahalaga kay sa maraming maya.

³² Kaya't ang bawa't kumikilala ^(FQ)sa akin sa harap ng mga tao, ay kikilalanin ko naman ^(FR)siya sa harap ng aking Ama na nasa langit.

³³ Datapuwa't ^(FS)sinomang sa aki'y magkaila sa harap ng mga tao, ay ikakaila ko naman siya sa harap ng aking Ama na nasa langit.

³⁴ Huwag ninyong ^(FT)isiping ako'y naparito upang magdala ng kapayapaan sa lupa: hindi ako naparito upang magdala ng kapayapaan, kundi tabak.

³⁵ Sapagka't ako'y naparito upang papagalitin ang lalake ^(FU)laban sa kaniyang ama, at ang anak na babae laban sa kaniyang ina, at ang manugang na babae laban sa kaniyang biyanang babae:

³⁶ At ang magiging kaaway ng tao ay ang kaniya ring sariling kasangbahay.

³⁷ Ang ^(FV)umiibig sa ama o sa ina ng higit kay sa akin ay hindi karapatdapat sa akin; at ang umiibig sa anak na lalake o anak na babae ng higit kay sa akin ay hindi karapatdapat sa akin.

³⁸ At ^(FW)ang hindi nagpapasan ng kaniyang krus at sumusunod sa akin, ay hindi karapatdapat sa akin.

³⁹ Ang nakasusumpong ng kaniyang buhay ay ^(FX)mawawalan nito; at ang mawalan ng buhay dahil sa akin ay makasusumpong niyaon.

⁴⁰ Ang tumatanggap sa inyo ay ^(FY)ako ang tinatanggap, at ang tumatanggap sa akin ay tinatanggap ang nagsugo sa akin.

⁴¹ Ang tumatanggap sa isang propeta dahil sa pangalan ng propeta ay tatanggap ng ganti ng isang propeta: at ang tumatanggap sa isang taong matuwid dahil sa pangalan ng isang taong matuwid ay tatanggap ng ganti ng isang taong matuwid.

⁴² At ^(FZ)sinomang magpainom sa isa sa maliliit na ito ng kahit isang sarong tubig na malamig, dahil sa pangalang alagad, katotohanang sinasabi ko sa inyo na hindi mawawala ang ganti sa kaniya.

11 At nangyari, na nang matapos nang masabi ni Jesus ang kaniyang mga utos sa kaniyang labingdalawang alagad, ay umalis siya roon upang magturo at mangaral sa mga bayan nila.

^2 (GA)Nang marinig nga ni Juan ^(GB)sa bilangguan ang mga gawa ni Cristo, ay nagpasugo siya sa pamamagitan ng kaniyang mga alagad,

³ At sinabi sa kaniya, Ikaw baga ^(GC)yaong paririto, o hihintayin namin ang iba?

⁴ At sumagot si Jesus at sa kanila'y sinabi, Magsiparoon kayo at sabihin ninyo kay Juan ang mga bagay na inyong nangaririnig at nangakikita:

⁵ Ang mga bulag ay nangakakakita, ^(GD)ang mga pilay ay nangakalalakad, ang mga ketongin ay nangalilinis, at ang mga bingi ay nangakaririnig, at ang mga patay ay ibinabangon, at ^(GE)sa mga dukha ay ipinangangaral ang mabubuting balita.

⁶ At mapalad ang sinomang hindi ^(GF)makasumpong ng anomang katitisuran sa akin.

⁷ At samantalang ang mga ito'y nagsisiyaon ng kanilang lakad, ay nagpasimula si Jesus na magsalita sa mga karamihan tungkol kay Juan, Ano ang nilabas ninyo upang masdan ^(GG)sa ilang? ^(GH)isang tambo na inuuga ng hangin?

⁸ Datapuwa't ano ang nilabas ninyo upang makita? isang taong nararamtan ng mga damit na maseselan? Narito, ang mga nagsisipanamit ng maseselan ay nangasa mga bahay ng mga hari.

⁹ Datapuwa't ano ang nilabas ninyo? upang makita ang isang propeta? Oo, sinasabi ko sa inyo, ^(GI)at lalo pang higit kay sa isang propeta.

¹⁰ Ito yaong tungkol sa kaniya'y nasusulat,

¹¹ Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Sa gitna ng mga ipinanganganak ng mga babae ay walang lumitaw na isang dakila kay sa kay Juan Bautista: gayon man ang lalong maliit sa kaharian ng langit ay lalong dakila kay sa kaniya.

¹² At mula sa ^(GK)mga araw ni Juan Bautista hanggang ngayon, ang kaharian ng langit ay nagbabata ng karahasan, at kinukuha nang sapilitan ng mga taong mararahas.

¹³ Sapagka't ang lahat ng mga propeta at ang kautusan hanggang kay Juan ay nagsipanghula.

¹⁴ At kung ibig ninyong tanggapin, ay ^(GL)siya'y si Elias na paririto.

¹⁵ Ang may mga pakinig upang ipakinig, ay ^(GM)makinig.

¹⁶ Datapuwa't sa ano ko itutulad ang lahing ito? Tulad sa mga batang nangakaupo sa mga pamilihan, na sinisigawan ang kanilang mga kasama.

¹⁷ At sinasabi, Tinutugtugan namin kayo ng plauta, at hindi kayo nagsisisayaw; nagsipanambitan kami, at hindi kayo nangahapis.

¹⁸ Sapagka't naparito si Juan na ^(GN)hindi kumakain o umiinom ^(GO)man, at sinasabi nila, Siya'y mayroong demonio.

¹⁹ Naparito ang Anak ng tao na kumakain at umiinom, at sinasabi nila, Narito, ang isang matakaw na tao at isang manginginom ng alak, isang ^(GP)kaibigan ng mga maniningil ng buwis at ng mga makasalanan! ^(GQ)At ang karunungan ay inaaring-ganap ng kaniyang mga gawa.

²⁰ Nang magkagayo'y ^(GR)kaniyang pinasimulang sumbatan ang mga bayan na pinaggagawan niya ng lalong marami sa kaniyang mga gawang makapangyarihan, sapagka't hindi sila nangagsisi.

²¹ Sa aba mo, Corazin! sa aba mo, ^(GS)Bethsaida! sapagka't kung sa ^(GT)Tiro at sa Sidon sana ginawa ang mga gawang makapangyarihan na ginawa sa inyo, malaon na dising nangagsisi na may mga damit na magaspang at abo.

²² Nguni't sinasabi ko sa inyo na higit na mapagpapaumanhinan ^(GU)ang Tiro at Sidon sa araw ng paghuhukom, kay sa inyo.

²³ At ikaw, Capernaum, ^(GV)magpapakataas ka baga hanggang sa langit? ibababa ka hanggang sa Hades: sapagka't kung sa Sodoma sana ginawa ang mga makapangyarihang gawang sa iyo'y ginawa, ay nanatili sana siya hanggang sa araw na ito.

²⁴ Datapuwa't sinasabi ko sa inyo na higit na mapagpapaumanhinan ang lupa ng Sodoma sa araw ng paghuhukom, kay sa iyo.

²⁵ Nang panahong yaon ay ^(GW)sumagot si Jesus at sinabi, Ako'y nagpapasalamat sa iyo, Oh Ama, Panginoon ng langit at ng lupa, na iyong inilihim ang mga bagay na ito ^(GX)sa mga pantas at matatalino, at ^(GY)ipinahayag mo sa mga sanggol:

²⁶ Oo nga, Ama, sapagka't gayon ang nakalugod sa iyong paningin.

^27 (GZ)Ang lahat ng mga bagay ay ibinigay sa akin ng aking Ama: at sinoma'y hindi nakakakilala sa Anak kundi ang Ama; at sinoma'y hindi nakakakilala sa Ama, ^(HA)kundi ang Anak, at yaong ibiging pagpahayagan ng Anak.

²⁸ Magsiparito sa akin, kayong lahat na nangapapagal at nangabibigatang lubha, at kayo'y aking papagpapahingahin.

²⁹ Pasanin ninyo ang aking pamatok, at magaral kayo sa akin; sapagka't ako'y maamo at mapagpakumbabang puso: ^(HB)at masusumpungan ninyo ang kapahingahan ng inyong mga kaluluwa.

³⁰ Sapagka't ^(HC)malambot ang aking pamatok, at magaan ang aking pasan.

12 Nang panahong yaon ay ^(HD)naglalakad si Jesus nang araw ng sabbath sa mga bukiran ng trigo; at nangagutom ang kaniyang mga alagad at ^(HE)nangagpasimulang magsikitil ng mga uhay at magsikain.

² Datapuwa't pagkakita nito ng mga Fariseo, ay sinabi nila sa kaniya, Tingnan mo, ginagawa ng mga alagad mo ^(HF)ang hindi matuwid na gawin sa sabbath.

³ Datapuwa't sinabi niya sa kanila, Hindi baga ninyo nabasa ^(HG)ang ginawa ni David nang siya'y nagutom, at ang mga kasamahan niya;

⁴ Kung paanong siya'y pumasok sa bahay ng Dios, at kumain siya ng mga ^(HH)tinapay na handog, na hindi matuwid na kanin niya, ni ng mga kasamahan niya, ^(HI)kundi ng mga saserdote lamang?

⁵ O hindi baga ninyo nabasa ^(HJ)sa kautusan, kung papaanong sa mga araw ng sabbath ay niwawalang galang ng mga saserdote sa templo ang sabbath, at hindi nangagkakasala?

⁶ Datapuwa't sinasabi ko sa inyo, na dito ay may isang lalong dakila kay sa templo.

⁷ Datapuwa't kung nalalaman ninyo kung ano ang kahulugan nito, ^(HK)Habag ang ibig ko, at hindi hain, ay hindi sana ninyo hinatulan ang mga walang kasalanan.

⁸ Sapagka't ang Anak ng tao ay panginoon ng sabbath.

⁹ At siya'y umalis doon at ^(HL)pumasok sa sinagoga nila:

¹⁰ At narito, may isang tao na tuyo ang isang kamay. At sa kaniya'y itinanong nila, na sinasabi, ^(HM)Matuwid bagang magpagaling sa araw ng sabbath? upang siya'y kanilang maisumbong.

¹¹ At sinabi niya sa kanila, Sino kaya sa inyo, na kung mayroong isang tupa, na kung mahulog ito sa isang hukay sa araw ng sabbath, ay hindi baga niya aabutin, at hahanguin?

¹² Gaano pa nga ang isang tao na may halaga kay sa isang tupa! Kaya't matuwid na gumawa ng mabuti sa araw ng sabbath.

¹³ Nang magkagayo'y sinabi niya sa lalake, Iunat mo ang iyong kamay. At iniunat niya; at napauling walang sakit, na gaya ng isa.

¹⁴ Datapuwa't nagsialis ang mga Fariseo, at nangagpulong laban sa kaniya, kung papaanong siya'y maipapupuksa nila.

¹⁵ At pagkahalata nito ni Jesus ay lumayo roon: ^(HN)at siya'y sinundan ng marami; at kaniyang pinagaling silang lahat,

¹⁶ At ipinagbilin niya ^(HO)sa kanila, na siya'y huwag nilang ihayag:

¹⁷ Upang matupad ang sinabi sa pamamagitan ng propeta Isaias, na nagsasabi,

²² Nang magkagayo'y dinala sa kaniya ang ^(HR)isang inaalihan ng demonio, bulag at pipi, at kaniyang pinagaling, ano pa't ang pipi ay nagsalita at nakakita.

²³ At ang buong karamihan ay nangagtaka, at nangagsabi, Ito kaya ang ^(HS)Anak ni David?

²⁴ Datapuwa't nang marinig ito ng mga Fariseo, ay kanilang sinabi, Ang taong ito'y ^(HT)hindi nagpapalabas ng mga demonio, kundi sa pamamagitan ni Beelzebub na prinsipe ng mga demonio.

²⁵ At ^(HU)pagkaalam niya ng mga iniisip nila, ay sinabi niya sa kanila, ^(HV)Ang bawa't kahariang nagkakabahabahagi laban sa kaniyang sarili ay mawawasak; ang bawa't bayan o bahay na nagkakabahabahagi laban sa kaniyang sarili ay hindi mananatili.

²⁶ At kung pinalalabas ni Satanas si Satanas, siya nababahagi laban sa kaniyang sarili; papaano ngang mananatili ang kaniyang kaharian?

²⁷ At kung sa pamamagitan ni Beelzebub ay nagpapalabas ako ng mga demonio, ang inyong mga anak sa kaninong pamamagitan sila'y pinalalabas? kaya nga sila ang inyong magiging mga hukom.

²⁸ Nguni't kung sa pamamagitan ng Espiritu ng Dios nagpapalabas ako ng mga demonio, ay dumating nga sa inyo ang kaharian ng Dios.

²⁹ O papaano bagang makapapasok ang sinoman sa bahay ng malakas, at samsamin ang kaniyang mga pag-aari, kung hindi muna gapusin ang malakas? at ^(HW)kung magkagayo'y masasamsaman niya ang kaniyang bahay.

^30 (HX)Ang hindi sumasa akin ay laban sa akin; at ang hindi nagiimpok na kasama ko ay nagsasambulat.

³¹ Kaya't sinasabi ko sa inyo, ^(HY)Ang bawa't kasalanan at kapusungan ay ipatatawad sa mga tao; datapuwa't ang kapusungang laban sa Espiritu ay hindi ipatatawad.

³² At ang sinomang magsalita ng isang salitang ^(HZ)laban sa Anak ng tao, ay ipatatawad sa kaniya; datapuwa't ang sinomang magsalita laban sa Espiritu Santo, ay hindi ipatatawad sa kaniya, kahit sa sanglibutang ito, o maging sa darating.

^33 (IA)O pabutihin ninyo ang punong kahoy, at mabuti ang bunga niyaon; o pasamain ninyo ang punong kahoy, at masama ang bunga niyaon: sapagka't ang punong kahoy ay nakikilala sa pamamagitan ng kaniyang bunga.

³⁴ Kayong ^(IB)lahi ng mga ulupong, papaano kayo na masasama, ay makapagsasalita ng mabubuting bagay? ^(IC)sapagka't sa kasaganaan ng puso ay nagsasalita ang bibig.

³⁵ Ang mabuting tao sa kaniyang mabuting kayamanan ay kumukuha ng mabubuting bagay: at ang masamang tao sa kaniyang masamang kayamanan ay kumukuha ng masasamang bagay.

³⁶ At sinasabi ko sa inyo, na ang bawa't salitang walang kabuluhang sabihin ng mga tao ay ipagsusulit nila sa araw ng paghuhukom.

³⁷ Sapagka't ^(ID)sa iyong mga salita ikaw ay magiging banal, at sa iyong mga salita ay hahatulan ka.

³⁸ Nang magkagayo'y nagsisagot sa kaniya ang ilan sa mga eskriba at sa mga Fariseo, na nangagsasabi, ^(IE)Guro, ibig namin makakita ng isang tanda sa iyo.

³⁹ Datapuwa't siya'y sumagot, at sinabi sa kanila, ^(IF)Isang lahing masama at mapangalunya ay humahanap ng isang tanda; at hindi siya bibigyan ng anomang tanda kundi ng tanda ng propeta Jonas:

⁴⁰ Sapagka't ^(IG)kung paanong si Jonas ay napasa tiyan ng isang balyena na tatlong araw at tatlong gabi; ay gayon ding mapapasa ilalim ng lupa na tatlong araw at tatlong gabi ang Anak ng tao.

⁴¹ Magsisitayo sa paghuhukom ang mga tao sa Nineve na kasama ng lahing ito, at ito'y hahatulan: ^(IH)sapagka't sila'y nagsipagsisi sa pangangaral ni Jonas; at narito, dito'y may isang lalong dakila kay sa kay Jonas.

^42 (II)Magbabangon sa paghuhukom ang reina ng timugan na kasama ng lahing ito, at ito'y hahatulan: sapagka't siya'y nanggaling sa mga wakas ng lupa upang pakinggan ang karunungan ni Salomon; at narito, dito'y may isang lalong dakila kay sa kay Salomon.

⁴³ Datapuwa't ang karumaldumal na espiritu, kung siya'y ^(IJ)lumabas sa tao, ay lumalakad sa mga dakong walang tubig na humahanap ng kapahingahan, at hindi makasumpong.

⁴⁴ Kung magkagayo'y sinasabi niya, Babalik ako sa aking bahay na nilabasan ko; at pagdating niya, ay nasusumpungan niyang walang laman, walis na, at nagagayakan.

⁴⁵ Kung magkagayo'y yumayaon siya, at nagsasama ng pito pang espiritu na lalong masasama kay sa kaniya, at sila'y nagsisipasok at nagsisitahan doon: ^(IK)at nagiging lalo pang masama ang huling kalagayan ng taong yaon kay sa una. Gayon din ang mangyayari sa masamang lahing ito.

⁴⁶ Samantalang siya'y nagsasalita pa sa mga karamihan, ^(IL)narito, ang kaniyang ina at ang ^(IM)kaniyang mga kapatid ay nangakatayo sa labas, at ibig nilang siya'y makausap.

⁴⁷ At may nagsabi sa kaniya, Narito, ang iyong ina at ang iyong mga kapatid ay nangakatayo sa labas, na ibig nilang makausap ka.

⁴⁸ Nguni't siya'y sumagot at sinabi sa nagsabi sa kaniya, Sino ang aking ina? at sino-sino ang aking mga kapatid?

⁴⁹ At iniunat niya ang kaniyang kamay sa kaniyang mga alagad, at sinabi, Narito, ang aking ina at ang aking mga kapatid!

⁵⁰ Sapagka't ^(IN)sinomang gumaganap ng kalooban ng aking Ama na nasa langit, ay siyang aking kapatid na lalake at aking kapatid na babae, at ina.

13 Nang araw na yaon ay lumabas si Jesus sa bahay, at ^(IO)naupo sa tabi ng dagat.

² At nakisama ^(IP)sa kaniya ang lubhang maraming tao, ano pa't lumulan siya sa isang daong, at naupo; at ang buong karamihan ay nangakatayo sa baybayin.

³ At pinagsalitaan niya sila ng maraming mga bagay sa mga talinghaga, na sinasabi, Narito, ang manghahasik ay yumaon upang maghasik.

⁴ At sa paghahasik niya, ay nangahulog ang ilang binhi sa tabi ng daan, at dumating ang mga ibon at kinain nila;

⁵ At ang mga iba'y nangahulog sa mga batuhan, na doo'y walang sapat na lupa: at pagdaka'y sumibol, sapagka't hindi malalim ang lupa:

⁶ At pagsikat ng araw ay nangainitan; at dahil sa walang ugat, ay nangatuyo.

⁷ At ang mga iba'y nangahulog sa mga dawagan, at nagsilaki ang mga dawag, at ininis ang mga yaon.

⁸ At ang mga iba'y nangahulog sa mabuting lupa, at nangagbunga, ang ila'y ^(IQ)tigisang daan, at ang ila'y tigaanim na pu, at ang ila'y tigtatatlongpu.

⁹ At ang may mga ^(IR)pakinig, ay makinig.

¹⁰ At nagsilapit ang mga alagad, at sinabi nila sa kaniya, Bakit mo sila pinagsasalitaan sa mga talinghaga?

¹¹ At sumagot siya at sinabi sa kanila, ^(IS)Sa inyo'y ipinagkaloob ang mangakaalam ng mga hiwaga ng kaharian ng langit, datapuwa't hindi ipinagkaloob sa kanila.

¹² Sapagka't sinomang ^(IT)mayroon ay bibigyan, at siya'y magkakaroon ng sagana: nguni't sinomang wala, pati ng nasa kaniya ay aalisin sa kaniya.

¹³ Kaya't sila'y pinagsasalitaan ko sa mga talinghaga; sapagka't nagsisitingin ay hindi sila nangakakakita, at nangakikinig ay hindi sila nangakakarinig, ni hindi sila nangakakaunawa.

¹⁴ At natutupad sa kanila ang hula ni Isaias, na sinasabi,

¹⁶ Datapuwa't mapapalad ang inyong mga mata, sapagka't nangakakakita; at ang iyong mga tainga, sapagka't nangakakarinig.

¹⁷ Sapagka't katotohanang sinasabi ko sa inyo, ^(IV)na hinangad na makita ng maraming propeta at ng mga taong matuwid ang inyong nakikita, at hindi nila nakita; at marinig ang inyong naririnig, at hindi nila narinig.

¹⁸ Pakinggan ^(IW)nga ninyo ang talinghaga tungkol sa manghahasik.

¹⁹ Kung ang sinoman ay nakikinig ng salita ^(IX)ng kaharian, at ito'y hindi niya napaguunawa, ay pinaroroonan ng masama, at inaagaw ang nahasik sa kaniyang puso. Ito yaong nahasik sa tabi ng daan.

²⁰ At ang nahasik sa mga batuhan, ay yaong nakikinig ng salita, at ^(IY)pagdaka'y ^(IZ)tinatanggap ito ng buong galak;

²¹ Gayon ma'y wala siyang ugat sa kaniyang sarili, kundi sangdaling tumatagal; at pagdating ng kapighatian o pag-uusig dahil sa salita, ay ^(JA)pagdaka'y ^(JB)natitisod siya.

²² At ang nahasik sa mga dawagan, ay yaong dumirinig ng salita; nguni't ang pagsusumakit na ukol sa sanglibutan, at ^(JC)ang daya ng mga kayamanan, ay siyang umiinis sa salita, at yao'y nagiging walang bunga.

²³ At ang nahasik sa mabuting lupa, ay siyang dumirinig, at nakauunawa ng salita; na siyang katotohanang nagbubunga, ang ila'y tigisang daan, ang ila'y tigaanim na pu, at ang ila'y tigtatatlongpu.

²⁴ Sinaysay niya sa kanila ang ibang ^(JD)talinghaga, na sinasabi, Ang kaharian ng langit ay tulad sa isang taong naghasik ng mabuting binhi sa kaniyang bukid:

²⁵ Datapuwa't samantalang nangatutulog ang mga tao, ay dumating ang kaniyang kaaway at naghasik naman ng mga pangsirang damo sa pagitan ng trigo, at umalis.

²⁶ Datapuwa't nang sumibol ang usbong at mamunga, ay lumitaw nga rin ang mga pangsirang damo.

²⁷ At ang mga alipin ng puno ng sangbahayan ay nagsiparoon at nangagsabi sa kaniya, Ginoo, hindi baga naghasik ka ng mabuting binhi sa iyong bukid? saan kaya nangagmula ang mga pangsirang damo?

²⁸ At sinabi niya sa kanila, Isang kaaway ang gumawa nito. At sinabi sa kaniya ng mga alipin, Ibig mo baga na kami nga'y magsiparoon at ang mga yao'y pagtipunin?

²⁹ Datapuwa't sinabi niya, Huwag; baka sa pagtitipon ninyo ng mga pangsirang damo, ay inyong mabunot pati ng trigo.

³⁰ Pabayaan ninyong magsitubo kapuwa hanggang sa panahon ng pagaani: at sa panahon ng pagaani ay sasabihin ko sa mga mangaani, Tipunin muna ninyo ang mga pangsirang damo, at inyong pagbibigkisin upang sunugin; datapuwa't tipunin ninyo ang trigo sa aking bangan.

³¹ Sinaysay niya sa kanila ang ibang talinghaga, na sinasabi, ^(JE)Ang kaharian ng langit ay tulad sa isang ^(JF)butil ng binhi ng mostasa, na kinuha ng isang tao, at inihasik sa kaniyang bukid:

³² Na siya ngang lalong maliit sa lahat ng mga binhi; datapuwa't nang tumubo, ay lalong malaki kay sa mga gulay, at nagiging punong kahoy, ano pa't nagsisiparoon ang mga ibon sa langit at sumisilong sa kaniyang mga sanga.

³³ Sinalita niya sa kanila ang ibang talinghaga: ^(JG)Ang kaharian ng langit ay tulad sa lebadura, na kinuha ng isang babae, at itinago sa tatlong takal na harina, hanggang sa ito'y nalebadurahang lahat.

³⁴ Lahat ng mga bagay na ito'y sinabi ni Jesus sa mga karamihan ^(JH)sa mga talinghaga; at kung hindi sa talinghaga ay hindi niya sila kinakausap:

³⁵ Upang matupad ang sinalita sa pamamagitan ng propeta, na nagsasabi,

³⁶ Nang magkagayon ay iniwan niya ang mga karamihan, at pumasok sa ^(JJ)bahay: at sa kaniya'y nagsilapit ang kaniyang mga alagad, na nagsisipagsabi, Ipaliwanag mo sa amin ang ^(JK)talinghaga tungkol sa mga pangsirang damo sa bukid.

³⁷ At siya'y sumagot at nagsabi, Ang naghahasik ng mabuting binhi ay ang Anak ng tao;

³⁸ At ^(JL)ang bukid ay ang sanglibutan; at ang mabuting binhi, ay ito ^(JM)ang mga anak ng kaharian: at ang mga pangsirang damo ay ^(JN)ang mga anak ng masama;

³⁹ At ang kaaway na naghasik ng mga ito ay ang diablo: ^(JO)at ang pagaani ay ang ^(JP)katapusan ng sanglibutan; at ang mga mangaani ay ang mga anghel.

⁴⁰ Kung paano ang pagtipon sa mga pangsirang damo at pagsunog sa apoy; gayon din ang mangyayari sa katapusan ng sanglibutan.

⁴¹ Susuguin ^(JQ)ng Anak ng tao ang kaniyang mga anghel, at kanilang titipunin sa labas ng kaniyang kaharian ang lahat ng mga bagay na nangakapagpapatisod, at ang nagsisigawa ng katampalasanan,

⁴² At sila'y igagatong sa kalan ^(JR)ng apoy: ^(JS)diyan na nga ang pagtangis at ang pagngangalit ng mga ngipin.

⁴³ Kung magkagayo'y mangagliliwanag ang mga matuwid na katulad ng araw sa ^(JT)kaharian ng kanilang Ama. Ang may mga pakinig, ay makinig.

⁴⁴ Tulad ang kaharian ng langit sa natatagong kayamanan sa bukid; na nasumpungan ng isang tao, at inilihim; at sa kaniyang kagalaka'y yumaon at ^(JU)ipinagbili ang lahat niyang tinatangkilik, at ^(JV)binili ang bukid na yaon.

⁴⁵ Gayon din naman, ang kaharian ng langit ay katulad ng isang taong nangangalakal na humahanap ng magagandang perlas:

⁴⁶ At pagkasumpong ng isang mahalagang perlas, ay yumaon siya at ipinagbili ang lahat niyang tinatangkilik, at binili yaon.

^47 (JW)Tulad din naman ang kaharian ng langit sa isang lambat, na inihulog sa dagat, na ^(JX)nakahuli ng sarisaring isda:

⁴⁸ Na, nang mapuno, ay hinila nila sa pampang; at sila'y nagsiupo, at tinipon sa mga sisidlan ang mabubuti, datapuwa't itinapon ang masasama.

⁴⁹ Gayon din ang mangyayari sa katapusan ng sanglibutan: lalabas ang mga anghel, at ^(JY)ihihiwalay ang masasama sa matutuwid,

⁵⁰ At sila'y igagatong sa kalan ng apoy: diyan na nga ang pagtangis at ang pagngangalit ng mga ngipin.

⁵¹ Napagunawa baga ninyo ang lahat ng mga bagay na ito? Sinabi nila sa kaniya, Oo.

⁵² At sinabi niya sa kanila, Kaya't ang bawa't ^(JZ)eskriba na ginagawang alagad sa kaharian ng langit ay tulad sa isang taong puno ng sangbahayan, na naglalabas sa kaniyang kayamanan ng mga bagay na bago at luma.

⁵³ At nangyari, na nang matapos ni Jesus ang mga talinghagang ito, ay umalis siya doon.

^54 (KA)At pagdating sa kaniyang sariling lupain, ay ^(KB)kaniyang tinuruan sila sa kanilang sinagoga, ano pa't sila'y ^(KC)nangagtaka, at nangagsabi, Saan kumuha ang taong ito ng ganitong karunungan, at ng ganitong mga makapangyarihang gawa?

^55 (KD)Hindi baga ito ang anak ng ^(KE)anluwagi? hindi baga tinatawag na Maria ang kaniyang ina? at ^(KF)Santiago, at Jose, at Simon, at Judas ang ^(KG)kaniyang mga kapatid?

⁵⁶ At ang kaniyang mga kapatid na babae, hindi baga silang lahat ay nanga sa atin? Saan nga kumuha ang taong ito ng lahat ng ganitong mga bagay?

⁵⁷ At siya'y ^(KH)kinatisuran nila. Datapuwa't sinabi sa kanila ni Jesus, ^(KI)Walang propeta na di may kapurihan, liban sa kaniyang sariling lupain, at sa kaniyang sariling bahay.

⁵⁸ At siya'y ^(KJ)hindi gumawa roon ng maraming makapangyarihang gawa ^(KK)dahil sa kawalan nila ng pananampalataya.

14 Nang panahong yao'y narinig ni ^(KL)Herodes na ^(KM)tetrarka ang balita tungkol kay Jesus,

² At sinabi sa kaniyang mga tagapaglingkod, Ito'y si Juan Bautista; siya'y muling nagbangon sa mga patay; kaya't ang mga kapangyarihang ito ay nagsisigawa sa kaniya.

³ Sapagka't ^(KN)hinuli ni Herodes si Juan, at siya'y iginapos, at inilagay sa bilangguan dahil kay Herodias, na ^(KO)asawa ni Felipe na kaniyang kapatid.

⁴ Sapagka't sinabi ni Juan sa kaniya, Hindi matuwid sa iyo na aariin mo siya.

⁵ At nang ibig niyang ipapatay siya, ay ^(KP)natakot siya sa karamihan, sapagka't siya'y kanilang ibinibilang na ^(KQ)propeta.

⁶ Datapuwa't nang dumating ang araw na kapanganakan kay Herodes, ay sumayaw sa gitna ang anak na babae ni Herodias, at kinalugdan ni Herodes.

⁷ Dahil dito'y kaniyang ipinangakong may sumpa na sa kaniya'y ibibigay ang anomang hingin niya.

⁸ At siya, na inudyukan ng kaniyang ina, ay nagsabi, Ibigay mo sa akin dito na nasa isang pinggan ang ulo ni Juan Bautista.

⁹ At namanglaw ang hari; datapuwa't dahil sa kaniyang mga sumpa, at sa nangakaupong kasalo niya sa dulang, ay ipinagutos niyang ibigay na sa kaniya;

¹⁰ At nagutos siya at pinugutan ng ulo si Juan sa bilangguan.

¹¹ At dinala ang kaniyang ulo na nasa isang pinggan, at ibinigay sa dalaga: at dinala nito sa kaniyang ina.

¹² At ang kaniyang mga alagad ay nagsiparoon, at kanilang binuhat ang bangkay, at kanilang inilibing; at sila'y nagsialis at isinaysay kay Jesus.

^13 (KR)Nang marinig nga ito ni Jesus, ay ^(KS)lumigpit sila mula roon, sa isang daong na nasa isang dakong ilang na bukod: at nang mabalitaan ito ng mga karamihan, ay nangaglakad sila na sumunod sa kaniya mula sa mga bayan.

¹⁴ At siya'y lumabas, at nakita ang isang malaking karamihan, at ^(KT)nahabag siya sa kanila, at pinagaling niya ang sa kanila'y mga may sakit.

¹⁵ At nang ^(KU)nagtatakipsilim na, ay nagsilapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad, na nangagsasabi, Ilang ang dakong ito, at lampas na sa panahon; paalisin mo na ang mga karamihan, upang sila'y magsiparoon sa mga nayon, at sila'y mangakabili ng kanilang makakain.

¹⁶ Datapuwa't sinabi sa kanila ni Jesus, Hindi kailangang sila'y magsialis; bigyan ninyo sila ng makakain.

¹⁷ At sinasabi nila sa kaniya, Wala tayo rito kundi limang tinapay at dalawang isda.

¹⁸ At sinabi niya, Dalhin ninyo rito sa akin.

¹⁹ At ipinagutos niya sa mga karamihan na sila'y magsiupo sa damuhan; at kinuha niya ang limang tinapay at ang dalawang isda, ^(KV)at pagtingala sa langit, ay kaniyang ^(KW)pinagpala, at pinagputolputol at ibinigay ang mga tinapay sa mga alagad, at ibinigay naman ng mga alagad sa mga karamihan.

²⁰ At nagsikain silang lahat, at nangabusog: at kanilang pinulot ang lumabis na pinagputolputol, na labingdalawang ^(KX)bakol na puno.

²¹ At ang mga nagsikain ay may limang libong lalake, bukod pa ang mga babae at ang mga bata.

^22 (KY)At pagdaka'y pinapagmadali niya ang kaniyang mga alagad na magsilulan sa daong, at magsiuna sa kaniya sa kabilang ibayo, hanggang pinayayaon niya ang mga karamihan.

²³ At pagkatapos na mapayaon niya ang mga karamihan, ay umahon siyang bukod ^(KZ)sa bundok upang manalangin: at nang gumabi na, ay siya'y nagiisa doon.

²⁴ Datapuwa't ang daong ay nasa gitna na ng dagat, na hinahampas ng mga alon; sapagka't pasalungat sa hangin.

²⁵ At sa ikaapat na pagpupuyat ng gabi ay naparoon siya sa kanila, na lumalakad sa ibabaw ng dagat.

²⁶ At nang makita siya ng mga alagad na lumalakad sa ibabaw ng dagat, ay nangagulumihanan sila, na nangagsasabi, Multo! at sila'y nagsisigaw dahil sa takot.

²⁷ Datapuwa't pagdaka'y nagsalita sa kanila si Jesus, na nagsasabi, Laksan ninyo ang inyong loob; ako nga: ^(LA)huwag kayong mangatakot.

²⁸ At sumagot sa kaniya si Pedro, at nagsabi, Panginoon, kung ikaw nga, ay papariyanin mo ako sa iyo sa ibabaw ng tubig.

²⁹ At sinabi niya, Halika. At lumunsad si Pedro sa daong, at lumakad sa ibabaw ng tubig upang pumaroon kay Jesus.

³⁰ Datapuwa't pagkakita niyang malakas ang hangin, ay natakot siya, at nang siya'y malulubog, ay sumigaw, na nagsasabi, Panginoon, iligtas mo ako.

³¹ At pagdaka'y iniunat ni Jesus ang kaniyang kamay at hinawakan siya, at sa kaniya'y sinabi, Oh ikaw na kakaunti ang pananampalataya, bakit ka nagalinglangan?

³² At pagkalulan nila sa daong, ay humimpil ang hangin.

³³ At ang mga nasa daong ay nagsisamba sa kaniya, na nangagsasabi, Tunay ^(LB)na ikaw ang Anak ng Dios.

³⁴ At nang makatawid na sila, ay narating nila ang lupa ng ^(LC)Genezaret.

³⁵ At nang siya'y makilala ng mga tao sa dakong yaon, ay nangagpabalita sila sa palibotlibot ng buong lupaing yaon, at sa kaniya'y dinala ang lahat ng mga may sakit;

³⁶ At ipinamamanhik nila sa kaniya na ipahipo man lamang sa kanila ang laylayan ng kaniyang damit: at ang lahat ng nangagsihipo ay ^(LD)pawang nagsigaling.

15 Nang magkagayo'y ^(LE)nagsilapit kay Jesus na mula sa Jerusalem ang mga Fariseo at ang mga eskriba, na nagsisipagsabi,

² Bakit ang iyong mga alagad ay nagsisilabag sa sali't-saling sabi ng matatanda? sapagka't hindi sila nangaghuhugas ng kanilang mga kamay pagka nagsisikain sila ng tinapay.

³ At siya'y sumagot at sinabi sa kanila, Bakit naman kayo'y nagsisilabag sa utos ng Dios dahil sa inyong sali't-saling sabi?

⁴ Sapagka't sinabi ng Dios, ^(LF)Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina: at, ^(LG)Ang manungayaw sa ama at sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala.

⁵ Datapuwa't sinasabi ninyo, Sinomang magsabi sa kaniyang ama o sa kaniyang ina, Yaong mangyayaring pakinabangan mo sa akin ay hain ko na sa Dios:

⁶ Ay hindi niya igagalang ang kaniyang ama. At niwalan ninyong kabuluhan ang salita ng Dios dahil sa inyong sali't-saling sabi.

⁷ Kayong mga mapagpaimbabaw, mabuti ang pagkahula sa inyo ni Isaias, na nagsasabi,

¹⁰ At pinalapit niya sa kaniya ang karamihan, at sa kanila'y sinabi, Pakinggan ninyo, at unawain.

¹¹ Hindi ang pumapasok sa bibig ang siyang ^(LJ)nakakahawa sa tao; kundi ang lumalabas sa bibig, ito ang nakakahawa sa tao.

¹² Nang magkagayo'y nagsilapit ang mga alagad, at sa kaniya'y sinabi, Nalalaman mo bagang nangagdamdam ang mga Fariseo, pagkarinig nila ng pananalitang ito?

¹³ Datapuwa't sumagot siya at sinabi, ^(LK)Ang bawa't halamang hindi itinanim ng aking Ama na nasa kalangitan, ay bubunutin.

¹⁴ Pabayaan ninyo sila: ^(LL)sila'y mga bulag na tagaakay. At kung ang bulag ay umakay sa bulag, ay kapuwa sila mangahuhulog sa hukay.

¹⁵ At sumagot si Pedro, at sinabi ^(LM)sa kaniya, Ipaliwanag mo sa amin ang talinghaga.

¹⁶ At sinabi niya, Kayo baga nama'y wala pa ring pagiisip?

¹⁷ Hindi pa baga ninyo nalalaman, na ang anomang pumapasok sa bibig ay tumutuloy sa tiyan, at inilalabas sa daanan ng dumi?

¹⁸ Datapuwa't ^(LN)ang mga bagay na lumalabas sa bibig ay sa puso nanggagaling; at siyang nangakakahawa sa tao.

¹⁹ Sapagka't sa puso nanggagaling ang masasamang pagiisip, mga pagpatay, mga pangangalunya, pakikiapid, mga pagnanakaw, mga pagsaksi sa di katotohanan, mga pamumusong:

²⁰ Ito ang mga bagay na nangakakahawa sa tao; datapuwa't ang kumaing hindi maghugas ^(LO)ng mga kamay ay hindi makakahawa sa tao.

²¹ At umalis doon si Jesus, at lumigpit sa mga sakop ng ^(LP)Tiro at Sidon.

²² At narito, ang isang babaing Cananea na lumabas sa mga hangganang yaon, at nagsisigaw, na nagsasabi, Kahabagan mo ako, Oh Panginoon, ikaw na ^(LQ)Anak ni David; ang aking anak na babae ay pinahihirapang lubha ng isang demonio.

²³ Datapuwa't siya'y hindi sumagot ng anomang salita sa kaniya. At nilapitan siya ng kaniyang mga alagad at siya'y pinamanhikan, na nangagsasabi, ^(LR)Paalisin mo siya; sapagka't nagsisisigaw siya sa ating hulihan.

²⁴ Datapuwa't siya'y sumagot at sinabi, ^(LS)Hindi ako sinugo kundi sa mga tupang nangaligaw sa bahay ni Israel.

²⁵ Datapuwa't lumapit siya at ^(LT)siya'y sinamba niya, na nagsasabi, Panginoon, saklolohan mo ako.

²⁶ At siya'y sumagot at sinabi, Hindi marapat na kunin ang tinapay sa mga anak at itapon sa mga ^(LU)aso.

²⁷ Datapuwa't sinabi niya, Oo, Panginoon: sapagka't ang mga aso man ay nagsisikain ng mga mumo na nangalalaglag mula sa dulang ng kanilang mga panginoon.

²⁸ Nang magkagayo'y sumagot si Jesus at sinabi sa kaniya, Oh babae, ^(LV)malaki ang pananampalataya mo: mangyari sa iyo ayon sa ibig mo. At gumaling ang kaniyang anak mula sa oras na yaon.

²⁹ At umalis si Jesus doon, at ^(LW)naparoon sa tabi ng dagat ng Galilea; at umahon sa bundok, at naupo doon.

³⁰ At lumapit sa kaniya ang lubhang maraming tao, na may mga pilay, mga bulag, mga pipi, mga pingkaw, at iba pang marami, at sila'y kanilang inilagay sa kaniyang mga paanan; at sila'y pinagaling niya:

³¹ Ano pa't nangagtaka ang karamihan, nang mangakita nilang nangagsasalita ang mga pipi, nagsisigaling ang mga pingkaw, at nagsisilakad ang mga pilay, at nangakakakita ang mga bulag: at kanilang niluwalhati ang Dios ng Israel.

³² At pinalapit ni ^(LX)Jesus sa kaniya ang kaniyang mga alagad, at sinabi, ^(LY)Nahahabag ako sa karamihan, sapagka't tatlong araw nang sila'y nagsisipanatili sa akin at wala silang makain: at di ko ibig na sila'y paalising nangagaayuno, baka sila'y manganglupaypay sa daan.

³³ At sa kaniya'y sinabi ng mga alagad, Saan tayo mangakakakuha rito sa ilang ng sapat na daming tinapay na makabubusog sa ganyang lubhang napakaraming tao?

³⁴ At sinabi ni Jesus sa kanila, Ilang tinapay mayroon kayo? At sinabi nila, Pito, at ilang maliliit na isda.

³⁵ At iniutos niya sa karamihan na magsiupo sa lupa;

³⁶ At kinuha niya ang pitong tinapay at ang mga isda; ^(LZ)at siya'y nagpasalamat at pinagputolputol, at ibinigay sa mga alagad, at ibinigay naman ng mga alagad sa mga karamihan.

³⁷ At nagsikain silang lahat, at nangabusog: at pinulot nila ang lumabis sa mga pinagputolputol, na pitong bakol na puno.

³⁸ At silang nagsikain ay apat na libong lalake, bukod ang mga babae at mga bata.

³⁹ At ^(MA)pinayaon niya ang mga karamihan at lumulan sa daong, at napasa mga hangganan ng ^(MB)Magdala.