Châm Ngôn 25-26
Vietnamese Bible: Easy-to-Read Version
Những câu châm ngôn khác của Sô-lô-môn
25 Sau đây là những lời khôn ngoan khác của Sô-lô-môn mà các cận thần của Ê-xê-chia, vua Giu-đa thu thập.
2 Thượng Đế được tôn trọng vì Ngài giữ kín điều Ngài làm.
Còn vua được tôn kính nhờ khám phá những điều kín giấu.
3 Không ai đo được chiều cao của trời hay độ sâu của đất.
Cũng thế, không ai biết được ý nghĩ của vua.
4 Hãy lấy cáu cặn ra khỏi bạc,
để thợ bạc sử dụng bạc đó.
5 Hãy dẹp kẻ ác khỏi trước mặt vua;
thì chính thể vua sẽ công chính và tồn tại lâu dài.
6 Đừng khoe khoang với vua,
cũng đừng đứng chung với những người quan trọng.
7 Thà để vua cất nhắc con lên địa vị cao
hơn là bị vua hạ bệ trước mặt người tước vị.
Điều con đã thấy,
8 không nên hấp tấp trình ra trước tòa.
Vì con sẽ xử trí ra sao
nếu láng giềng con chứng tỏ rằng con sai?
9 Cứ tranh cãi với láng giềng con,
nhưng đừng tiết lộ chuyện riêng của người khác.
10 Kẻo người nghe điều ấy sẽ làm nhục con,
và con sẽ không còn được tôn trọng nữa.
11 Lời nói phải lúc
giống như trái táo vàng nằm trong chén bạc.
12 Lời khuyên răn khôn ngoan cho kẻ chịu nghe quí báu như bông tai vàng hay nữ trang cao giá.
13 Sứ giả đáng tin khiến kẻ sai thoải mái,
như tuyết mát rơi trong ngày mùa gặt.
14 Ai hứa biếu quà cáp mà không thực hiện,
chẳng khác mây và gió không mang mưa đến.
15 Nếu kiên nhẫn, con có thể thuyết phục quan quyền,
và lời nói hòa nhã có thể phá hủy
những sự chống đối mãnh liệt.
16 Nếu con tìm được mật ong thì chỉ nên ăn vừa phải,
vì nếu ăn quá nhiều con sẽ bị nôn mửa ra thôi.
17 Đừng hay lui tới nhà người láng giềng con;
vì người có thể đâm ra chán ghét con.
18 Kẻ đặt điều vu oan cho người láng giềng
giống như kẻ dùng gươm giáo phân tán mọi người.
19 Lúc gặp khó khăn mà trông cậy vào người không đáng tin,
chẳng khác nào nhai bằng răng lung lay
hay bước bằng chân què.
20 Hát cho người có tâm sự buồn
chẳng khác nào đoạt áo khoác ngoài của họ khi trời lạnh giá
hay đổ dấm vào vết thương.
21 Nếu kẻ thù con đói hãy cho nó ăn.
Nếu nó khát hãy cho nó uống.
22 Làm như thế chẳng khác nào chất than lửa trên đầu nó,
rồi CHÚA sẽ thưởng cho con.
23 Gió bấc mang mưa lại thế nào
thì lời nói bép xép cũng khiến kẻ khác giận dữ như thế.
24 Thà ở trên xó nóc nhà
còn hơn ở trong nhà chung với người vợ hay gây gổ.
25 Tin vui từ xa mang lại
giống như nước mát cho người đang khát.
26 Người công chính mà vấp ngã trước kẻ ác,
thật giống như suối vấy bùn hay giếng bị ô dơ.
27 Không nên ăn quá nhiều mật ong,
cũng không nên tìm vinh dự nầy tiếp theo vinh dự khác [a].
28 Kẻ nào không biết tự chế như thành trì bị đổ vách.
26 Tuyết không rơi vào mùa hè, hay mưa vào mùa gặt.
Cũng vậy, không nên tôn trọng kẻ dại dột.
2 Lời chưởi rủa không thể làm hại người vô tội;
chẳng khác nào như chim sẻ hay chim én
lượn đi lượn lại không chịu đáp.
3 Roi dành cho ngựa, hàm thiếc dành cho lừa,
còn roi vọt dành cho lưng kẻ ngu dại.
4 Không có cách nào đối đáp với kẻ ngu theo kiểu ngu của nó,
vì nếu đối đáp với nó thì con cũng sẽ giống như nó.
5 Nếu con không đối đáp với nó,
thì nó lại tưởng nó khôn lắm.
6 Nhờ kẻ ngu dốt mang tin tức,
chẳng khác nào tự chặt chân hay uống điều hung ác.
7 Châm ngôn phát ra từ miệng kẻ ngu dại
chẳng khác nào chân của kẻ què.
8 Tôn trọng kẻ ngu dại
chẳng khác nào tra viên đá vào ná.
9 Châm ngôn phát ra từ miệng kẻ ngu dại
chẳng khác nào gai đâm vào tay kẻ say rượu.
10 Thuê mướn kẻ ngu hay khách qua đường
chẳng khác nào giương cung bắn lung tung.
11 Kẻ ngu lặp lại cái ngu của nó
giống như chó ăn lại đồ nó đã mửa ra.
12 Con có thấy kẻ tự nghĩ mình khôn ngoan không?
Kẻ ngu còn có hi vọng hơn nó.
13 Kẻ biếng nhác bảo, “Có con sư tử ngoài đường!
Có con sư tử ngoài phố!”
14 Kẻ biếng nhác lăn trở trên giường
giống như cửa xoay quanh bản lề.
15 Kẻ biếng nhác thò tay vào dĩa,
rồi không thèm đưa đồ ăn lên miệng.
16 Kẻ biếng nhác nghĩ mình khôn ngoan
hơn bảy người biết đối đáp hợp lý.
17 Liên can vào chuyện người khác
như nắm lỗ tai chó.
18 Như kẻ khùng bắn các tên lửa chết người ra sao
19 thì kẻ gạt người láng giềng rồi bảo,
“Tôi chỉ đùa thôi” cũng y như thế.
20 Lửa tắt vì thiếu củi,
khi không ai bép xép thì không còn chuyện cãi vã.
21 Như than nuôi bếp hồng và củi giữ cho lửa cháy đỏ thế nào,
thì kẻ khơi ra cãi vã cũng như thế.
22 Lời nói của kẻ bép xép giống như thức ăn ngon;
mà người ta thích ăn nuốt.
23 Lời nhân hậu từ đầu óc kẻ ác
giống như lớp men sáng lên bên ngoài bình bằng đất [b].
24 Kẻ ghét con sẽ tìm cách dùng lời nói để ngụy trang,
trong đầu nó âm mưu điều lường gạt.
25 Dù cho nó ăn nói ngon ngọt, con chớ tin,
vì đầu óc nó đầy ý nghĩ gian ác.
26 Nó lấy lời nói dối để che đậy sự lường gạt,
nhưng mưu ác nó sẽ bị lộ ra giữa công chúng.
27 Ai đào hố cho kẻ khác sẽ sụp vào đó.
Ai lăn đá để đè kẻ khác sẽ bị đá lăn đè trở lại.
28 Kẻ nói dối ghét người mà nó làm hại,
miệng nịnh hót tiêu diệt con người.
Footnotes
- Châm Ngôn 25:27 không nên … vinh dự khác Nghĩa là “Chớ nên tìm địa vị không thích hợp với mình vì sẽ gặp khó khăn. Ai cũng phải biết giới hạn mình.”
- Châm Ngôn 26:23 giống như lớp … bằng đất Hay “giống như lớp bạc bẩn sáng loáng bên ngoài.”
Copyright © 2010 by World Bible Translation Center