Add parallel Print Page Options

Thượng Đế gọi đầy tớ đặc biệt của Ngài

49 Hỡi các dân ở gần biển, hãy nghe ta.
    Hỡi các dân tộc ở xa xôi, hãy lắng tai.
Trước khi ta sinh ra, CHÚA đã gọi ta để phục vụ Ngài.
    CHÚA đã đặt tên cho ta từ khi ta còn nằm trong lòng mẹ.
Ngài khiến lưỡi ta như gươm bén.
    Ngài giấu ta trong lòng bàn tay Ngài.
Ngài làm cho ta như mũi tên nhọn.
    Ngài giấu ta trong bao đựng tên của Ngài.

Ngài bảo ta, “Hỡi Ít-ra-en, ngươi là tôi tớ ta.
    Ta sẽ làm những việc kỳ diệu qua ngươi.”

Nhưng ta bảo, “Tôi đã làm việc cực nhọc không công;
    Tôi đã ráng sức mà chẳng làm được việc gì hữu dụng.
CHÚA sẽ quyết định việc làm nào của ta có giá trị.
    Thượng Đế sẽ định phần thưởng cho ta.”
Từ trong bụng mẹ ta CHÚA đã khiến ta làm đầy tớ Ngài,
    để hướng dẫn dân Gia-cốp trở về cùng Ngài,
    để Ít-ra-en được tập họp về cùng Ngài.
    CHÚA sẽ tôn trọng ta,
Ta sẽ nhận được sức lực từ Thượng Đế.

Nay Ngài bảo ta, “Ngươi là đầy tớ quan trọng của ta
    để mang các chi tộc của Gia-cốp trở về,
    để mang dân sót lại của Ít-ra-en trở về.
Nhưng quan trọng hơn nữa
    là ta sẽ khiến ngươi làm ngọn đèn cho các dân tộc
    để tỏ cho mọi người trên thế gian biết con đường cứu rỗi.”

CHÚA Đấng cứu ngươi là Đấng Thánh của Ít-ra-en.
    Ngài phán cùng kẻ bị dân chúng ghét,
    phán với tôi tớ của các quan quyền.
Ngài phán như sau: “Các vua sẽ nhìn thấy ngươi
    và sẽ tôn trọng ngươi,
    Các đại lãnh tụ sẽ cúi lạy trước mặt ngươi,
Vì CHÚA là Đấng đáng tin cậy.
    Ngài là Đấng Thánh của Ít-ra-en, Đấng đã lựa chọn ngươi.”

Ngày Cứu Rỗi

Đây là điều CHÚA phán:
“Ta sẽ nghe lời khẩn nguyện của ngươi vào đúng lúc.
    Vào ngày cứu rỗi ta sẽ giúp đỡ ngươi.
Ta sẽ bảo vệ ngươi,
    ngươi sẽ là dấu hiệu của giao ước ta với dân chúng.
Ngươi sẽ mang dân chúng trở về xứ mình
    và hoàn trả đất hiện đang bị hư hại về cho nguyên chủ.
Ngươi sẽ bảo các tù nhân, ‘Hãy ra khỏi ngục.’
    Và nói với những kẻ đang ở trong tối tăm rằng,
    ‘Hãy bước ra ánh sáng.’
Dân chúng sẽ ăn bên đường,
    và dù trên đồi trọc người ta vẫn tìm được thực phẩm.
10 Họ sẽ không còn đói khát nữa.
    Ánh nắng nóng hay gió sa mạc
    cũng sẽ không làm hại họ.
Thượng Đế, Đấng an ủi họ sẽ dắt dẫn họ
    và đưa họ đến cạnh suối nước.
11 Ta sẽ biến núi đồi thành đường đi,
    và lối đi sẽ được nâng lên.

12 Nầy, từ khắp nơi xa xôi dân chúng đang đến cùng ta,
    từ phía Bắc và phía Tây,
từ A-xu-an thuộc miền Nam Ai-cập.”

13 Hỡi trời và đất, hãy vui mừng lên.
    Hỡi núi đồi hãy reo vui,
vì CHÚA yên ủi dân Ngài
    và tỏ lòng thương xót những kẻ bị khốn khổ.

Giê-ru-sa-lem cùng con cái mình

14 Nhưng Giê-ru-sa-lem nói,
    “CHÚA đã bỏ ta; Ngài quên ta rồi.”

15 CHÚA đáp, “Đàn bà có thể nào quên cho con bú không?
    Có thể nào nàng không có chút tình cảm gì
    đối với đứa bé mình sinh ra hay sao?
Dù đàn bà quên con mình,
    Ta cũng sẽ chẳng quên ngươi.
16 Xem nầy, ta đã viết tên ngươi trên bàn tay ta.
    Ta lúc nào cũng tưởng nhớ đến các tường thành ngươi [a].
17 Những kẻ xây dựng ngươi sẽ đông hơn kẻ tiêu diệt ngươi,
    còn những dân đã đánh thắng ngươi sẽ bỏ đi.

18 Hãy ngước lên và nhìn quanh ngươi.
    Tất cả các con cái ngươi đang tập họp lại
    để trở về cùng ngươi.”

CHÚA phán, “Như ta hằng sống,
    con cái ngươi sẽ như nữ trang
    mà cô dâu đeo vào một cách kiêu hãnh.
19 Ngươi đã bị tiêu diệt và bị đánh bại,
    đất đai ngươi đã trở nên vô dụng.
Nhưng nay ngươi sẽ có đông dân
    đến nỗi đất không đủ chỗ chứa,
    Còn những kẻ đã tiêu diệt ngươi sẽ cuốn gói đi xa.
20 Con cái ngươi sinh ra trong khi ngươi đang âu sầu,
    sẽ nói cùng ngươi, ‘Nơi nầy quá chật chội.
Hãy cho chúng tôi một nơi khác rộng hơn để sống.’
21 Rồi ngươi sẽ tự nhủ,
    ‘Ai cho tôi đàn con nầy?
Tôi vốn buồn bã và không sinh sản được,
    bị đánh bại và phân ly khỏi dân tộc tôi.
Vậy ai nuôi những đứa con nầy?
    Tôi bị bỏ rơi một mình.
Các đứa con nầy từ đâu ra?’”

22 CHÚA tôi phán như sau:
    “Nầy, ta đã giơ tay lên làm dấu cho muôn dân;
ta giương cờ lên cho mọi người trông thấy.
    Rồi chúng nó sẽ mang các con trai ngươi về trong cánh tay mình,
    và sẽ vác các con gái ngươi trên vai.
23 Các vua sẽ dạy dỗ con cái ngươi,
    và các công chúa sẽ chăm sóc chúng nó.
Họ sẽ cúi lạy trước mặt ngươi
    và hôn đất nơi chân ngươi.
Rồi ngươi sẽ biết rằng ta là CHÚA.
    Ai tin cậy ta sẽ không thất vọng.”

24 Có ai đoạt lấy chiến lợi phẩm
    mà binh sĩ chiếm được nơi chiến trận không?
    Nếu một tù nhân bị canh phòng bởi một chiến sĩ hùng mạnh,
    thì liệu nó có thể trốn thoát được không?
25 CHÚA phán như sau:
    “Các tù binh sẽ bị cướp khỏi tay các binh sĩ dũng mãnh.
Những người bị các kẻ hung ác bắt sẽ trốn thoát.
    Ta sẽ đánh các kẻ thù ngươi,
và sẽ giải cứu con cái ngươi.
26 Ta sẽ bắt những kẻ quấy rối ngươi ăn thịt của mình.
    Huyết chúng sẽ làm rượu khiến chúng no say sưa.
Rồi mọi người sẽ biết Ta, CHÚA, Đấng giải cứu ngươi;
    Ta là Đấng Toàn Năng của Gia-cốp giải cứu ngươi.”

Ít-ra-en đã bị trừng phạt vì tội lỗi mình

50 CHÚA phán: “Hỡi dân Ít-ra-en,
    ngươi nói rằng ta ly dị mẹ ngươi.
Vậy chứng thư ly dị đâu?
    Hay ngươi cho rằng ta bán ngươi để trả nợ?
Vì những điều ác ngươi làm, ta đã bán ngươi.
    Vì nhiều lúc mẹ ngươi đã chống nghịch ta
    nên ta đuổi mẹ ngươi đi.
Ta đi về nhà không thấy ai;
    Ta gọi, nhưng chẳng ai trả lời.
Ngươi cho rằng ta không thể giải cứu ngươi sao?
    Ta không có quyền lực giải cứu ngươi sao?
Nầy, ta chỉ nạt một tiếng thì biển liền khô.
    Ta biến sông ngòi ra sa mạc,
và cá trong sông sẽ hôi thối vì thiếu nước.
    Chúng nó chết khát.
Ta có thể khiến trời đất tối sầm lại;
    Ta có thể lấy vải sô [b] đen che trời và đất.”

Đầy tớ của Thượng Đế trông cậy nơi Ngài

CHÚA là Thượng Đế ban cho ta khả năng, dạy dỗ cho ta biết cách nói để giục giã kẻ yếu đuối. Mỗi sáng Ngài đánh thức ta. Ngài dạy ta lắng nghe như học trò. Chủ tôi là CHÚA giúp ta học hỏi, ta không chống nghịch Ngài và không từ chối đi theo Ngài. Ta đưa lưng cho kẻ đánh ta. Ta giơ má cho kẻ giật râu ta. Ta không ẩn mặt khi chúng chế giễu hay phỉ nhổ ta. CHÚA là Thượng Đế giúp đỡ ta, nên ta sẽ không bao giờ bị xấu hổ. Ta đã quyết định, ta biết sẽ không bị hổ nhục.

Ngài chứng tỏ ta vô tội, Ngài gần gũi với ta. Cho nên ai có thể tố cáo ta được? Nếu có ai tố cáo, chúng ta hãy cùng nhau ra tòa. Nếu có ai muốn chứng tỏ ta sai quấy, người đó hãy đến nói cho ta biết. Nầy, chính CHÚA là Thượng Đế giúp đỡ ta. Cho nên ai có thể chứng tỏ ta có tội? Nầy, những kẻ muốn tố cáo ta trở thành vô dụng như áo cũ bị mối mọt ăn.

10 Ai trong các ngươi kính sợ CHÚA và vâng theo lời đầy tớ Ngài? Người có thể đi trong bóng tối, không thấy ánh sáng. Người nhờ cậy CHÚA, trông mong vào Thượng Đế mình.

11 Nhưng tất cả các ngươi muốn tự đốt lửa lấy và tạo ánh sáng lấy cho mình. Cho nên hãy bước trong ánh lửa của các ngươi đi. Hãy trông vào ánh sáng của mình để soi đường. Nhưng đây là điều các ngươi sẽ nhận từ ta: Các ngươi sẽ nằm xuống trong nơi đau khổ.

Giê-ru-sa-lem sẽ giống như Áp-ra-ham

51 CHÚA phán, “Hãy nghe ta, hỡi các ngươi là những kẻ muốn sống phải lẽ và đi theo CHÚA. Hãy nhìn tảng đá mà ngươi được đục ra. Hãy nhìn hầm đá mà ngươi được đào lên. Hãy nhìn Áp-ra-ham, tổ tiên ngươi, và Sa-ra, người sinh ra tổ tiên ngươi. Khi ta gọi người thì Áp-ra-ham chưa có con, nhưng ta ban phước cho người và ban cho dòng dõi người đông đảo.

Nên CHÚA sẽ an ủi Xi-ôn; Ngài sẽ tỏ lòng từ bi cho những kẻ sống trong đống đổ nát của nó. Ngài sẽ biến sa mạc nó ra vườn Ê-đen; Khiến đất hoang vu nó thành vườn của CHÚA. Mọi người sống nơi đó sẽ vui mừng; Họ sẽ cảm tạ và hát xướng.

Hỡi dân ta, hãy nghe ta;
hỡi dân tộc ta, hãy để ý lời ta nói.
    Ta sẽ ban lời giáo huấn cho dân ta,
và những quyết định của ta sẽ như ánh sáng cho các dân.
Ta sẽ sớm chứng tỏ điều ta làm là đúng.
    Ta sẽ sớm giải cứu ngươi.
Ta sẽ dùng quyền năng và phân xử các dân.
    Tất cả những nơi xa xôi đang chờ đợi ta;
Họ chờ đợi quyền năng ta giúp họ.
Hãy nhìn lên trời.
    Hãy nhìn quanh các ngươi và dưới đất thấp nầy.
Bầu trời sẽ biến mất như mây khói.
    Đất sẽ trở thành vô dụng như chiếc áo cũ,
và dân chúng trên đất sẽ chết như ruồi.
    Nhưng sự cứu rỗi ta còn đời đời,
và lòng nhân từ ta không bao giờ dứt.
Các ngươi là kẻ biết lẽ phải hãy nghe ta;
    Các ngươi là kẻ nghe theo lời giáo huấn ta hãy nghe ta nói.
Đừng sợ những điều ác kẻ khác nói,
    và đừng bực dọc về lời sỉ nhục của chúng.
Mối mọt sẽ ăn nuốt chúng như áo quần,
    và dòi bọ sẽ tiêu nuốt chúng như lông chiên.
Nhưng lòng nhân từ ta sẽ còn đời đời,
    và sự cứu rỗi ta sẽ kéo dài mãi mãi từ nay về sau.”

Quyền năng của Thượng Đế sẽ cứu dân Ngài

Lạy CHÚA quyền năng, hãy thức dậy, thức dậy,
    và vận dụng sức mạnh Ngài.
Hãy thức dậy như Ngài đã làm xưa kia,
    như Ngài đã thực hành thuở trước.
Ngài dùng quyền năng chặt Ra-háp ra từng miếng
    và giết con quái vật dưới biển [c].
10 Ngài làm cho biển khô cạn
    và rút nước ra khỏi đại dương sâu thẳm.
Ngài biến nơi thẳm sâu của biển ra đường cái
    cho dân chúng băng qua và được giải cứu.
11 Dân chúng mà CHÚA đã giải thoát sẽ trở về
và hớn hở đi vào Xi-ôn.
    Sự hân hoan của họ sẽ còn mãi mãi.
Họ sẽ hớn hở vui mừng,
    Còn mọi điều sầu não đau buồn chỉ là chuyện xa xưa.

12 CHÚA phán, “Ta là Đấng an ủi ngươi.
    Thế thì tại sao ngươi sợ loài người là loài sẽ chết?
    Tại sao ngươi e ngại con người là loài sẽ biến mất như cỏ?

13 Ngươi đã quên CHÚA là Đấng tạo ra ngươi,
    Đấng đã trải bầu trời ra và làm nên trái đất.
Sao ngươi mãi lo sợ những kẻ nổi giận quấy rối ngươi
    và muốn hủy diệt ngươi?
Bây giờ chúng nó đâu rồi?

14 Những kẻ bị cầm tù sẽ được trả tự do;
    họ sẽ không chết trong ngục, và sẽ đủ ăn.

15 Ta là CHÚA, Thượng Đế ngươi,
    Đấng quấy động biển cả và làm nổi sóng cồn.
    Danh ta là CHÚA Toàn Năng.

16 Ta sẽ đặt lời vào miệng ngươi. Ta sẽ lấy bàn tay ta che phủ ngươi. Ta đã tạo nên trời đất, và sẽ bảo Xi-ôn rằng, ‘Ngươi là dân ta.’”

Thượng Đế trừng phạt Giê-ru-sa-lem

17 Hỡi Giê-ru-sa-lem, hãy thức dậy, thức dậy!
    CHÚA đã nổi giận cùng ngươi;
Sự trừng phạt ngươi như rượu trong cốc.
    CHÚA đã khiến ngươi uống rượu đó;
Ngươi đã uống cạn chén cho đến khi say sưa.

18 Giê-ru-sa-lem có đông dân cư, nhưng không có ai lãnh đạo họ. Trong số những kẻ lớn lên tại đó, chẳng có người nào hướng dẫn họ. 19 Những khốn khó đến với ngươi từng cặp, nhưng không ai tội nghiệp ngươi.

Ngươi gặp tàn hại, đại nạn, đói kém và giặc giã nhưng không người nào có thể an ủi ngươi hết. 20 Dân cư ngươi đã trở nên yếu ớt. Họ té nằm sóng sượt trên mỗi góc đường phố, như thú vật bị mắc vào lưới. Họ lãnh trọn cơn thịnh nộ của CHÚA và đã nghe tiếng gầm thét giận dữ của Thượng Đế.

21 Cho nên hỡi Giê-ru-sa-lem đáng thương hãy nghe ta, các ngươi là kẻ say nhưng không phải vì rượu.

22 Thượng Đế ngươi, Đấng Cao Cả sẽ bảo vệ dân Ngài. CHÚA là Thượng Đế ngươi phán như sau “Ta giao cho ngươi cốc rượu. Ngươi uống nó rồi đi liểng xiểng. Nhưng ta đang lấy cốc thịnh nộ ta ra khỏi ngươi. Ngươi sẽ không bị cơn giận ta trừng phạt nữa. 23 Nay ta sẽ trao cốc trừng phạt ấy cho các kẻ đã hành hạ ngươi, những kẻ đã ra lệnh cho ngươi, ‘Hãy cúi xuống để chúng ta bước qua trên ngươi.’ Lưng ngươi như đất để chúng bước qua; như đường đi cho chúng dẫm lên.”

Xi-ôn sẽ được giải cứu

52 Hỡi Xi-ôn hãy thức dậy, thức dậy!
    Hãy tỏ ra mạnh dạn!
Hỡi thành thánh Giê-ru-sa-lem,
    hãy trở nên xinh đẹp lại.
Những kẻ không chịu cắt dương bì,
    cùng những người ngoại quốc chẳng tinh sạch [d]
    sẽ không được vào trong thành ngươi nữa.
Hỡi Giê-ru-sa-lem, trước kia ngươi là tù nhân,
    nay hãy phủi bụi và đứng dậy.
Hỡi thành Xi-ôn [e], trước kia ngươi là tù nhân,
    Nay hãy cởi bỏ xiềng quanh cổ ngươi.
CHÚA phán như sau: “Vì ngươi bị bán mà không được trả đồng nào,
    nên ngươi sẽ được chuộc mà không tốn kém gì.”

CHÚA là Thượng Đế phán như sau: “Ban đầu dân ta đi xuống Ai-cập để cư ngụ một thời gian. Sau đó A-xy-ri bắt chúng làm nô lệ.” CHÚA phán, “Bây giờ hãy xem sự việc ra sao. Một dân khác đã cướp dân ta đi mà không tốn kém gì. Dân nầy là dân cai trị họ đã chế giễu ta. Suốt ngày chúng nói phạm đến ta.

Việc nầy xảy ra để dân ta biết ta là ai, và trong tương lai, họ sẽ biết ta là Đấng [f] nói cùng họ. Đấng đó chính là ta.”

Người trèo qua các núi để rao tin mừng quả thật xinh đẹp, đó là người loan tin hoà bình và mang tin mừng, người loan báo sự cứu rỗi và bảo Xi-ôn rằng, “Thượng Đế ngươi là Vua.”

Hãy lắng nghe! Các lính canh [g] ngươi đang hò hét.
    Tất cả bọn chúng đang reo hò!
Chính mắt họ sẽ thấy khi CHÚA trở lại Xi-ôn.

Hỡi Giê-ru-sa-lem, hiện nay các tòa nhà ngươi đang bị tiêu hủy,
    nhưng hãy reo vui lên,
vì CHÚA đã an ủi dân Ngài.
    Ngài đã giải cứu Giê-ru-sa-lem.
10 CHÚA sẽ tỏ quyền năng thánh thiện của Ngài cho mọi dân tộc.
    Rồi mọi người trên đất
    sẽ thấy sự cứu rỗi của Thượng Đế chúng ta.

11 Hỡi các ngươi, hãy đi ra, đi ra;
    hãy ra khỏi Ba-by-lôn!
Đừng đụng đến những vật không sạch.
    Hỡi các ngươi là những kẻ mang các vật thánh dùng trong việc thờ phụng CHÚA,
Hãy bỏ nơi đó và dọn mình cho sạch.
12 Các ngươi sẽ không phải bị buộc phải hấp tấp rời Ba-by-lôn;
    các ngươi sẽ không bị buộc phải bỏ chạy,
vì CHÚA sẽ đi trước các ngươi,
    Thượng Đế của Ít-ra-en sẽ gìn giữ ngươi phía sau [h].

Đầy tớ chịu khốn khổ của Chúa

13 CHÚA phán, “Hãy xem, đầy tớ ta sẽ hành động khôn ngoan. Dân chúng sẽ tôn kính người. 14 Nhiều người sẽ sửng sốt khi nhìn thấy người. Diện mạo người thay đổi đến nỗi không giống con người nữa. Hình dạng người biến đổi đến nỗi họ không nhận ra người là con người nữa. 15 Nhưng nay người sẽ khiến các dân kinh ngạc. Các vua sẽ sửng sốt và câm miệng. Họ sẽ nhìn thấy những điều chưa ai nói với họ về người, và họ sẽ hiểu điều họ chưa hề nghe.”

53 Ai tin điều chúng ta nghe? Ai đã thấy quyền năng CHÚA trong điều ấy? [i]

Người lớn lên như một cây non trước mặt CHÚA, như rễ đâm xuống đất khô. Người không có vẻ đẹp hay hình thể để chúng ta lưu ý đến; Trông người không có vẻ gì hấp dẫn đối với chúng ta. Người bị dân tộc ghét bỏ. Người chịu nhiều đau đớn và khốn khổ. Dân chúng không thèm nhìn người. Người bị ghét, thậm chí chúng ta cũng không để ý đến người.

Nhưng người đã mang sự khốn khổ chúng ta trên mình và cảm biết sự đau đớn cho chúng ta. Chúng ta thấy sự khốn khổ người và tưởng rằng Thượng Đế trừng phạt người. Nhưng người đã vì tội chúng ta mà mang thương tích; người bị đè bẹp vì điều ác chúng ta làm. Sự trừng phạt người chịu để chúng ta bình phục, và thương tích người mang khiến chúng ta được chữa lành. Tất cả chúng ta đều như chiên lạc; ai đi đường nấy. Nhưng Thượng Đế đã đặt sự trừng phạt trên người về điều ác chúng ta làm.

Người bị đánh đập, nhưng không hề nói một lời. Người như chiên bị dắt đến chỗ làm thịt. Người im lặng như chiên đang bị hớt lông; người không hề mở miệng. Người ta hung hăng mang người đi và đối xử bất công cùng người. Dân chúng của người không biết rằng người đã bị giết [j]. Người bị xử tử [k] vì tội lỗi của dân ta [l]. Người ta định chôn người chung với kẻ ác, nhưng người lại được chôn cất với kẻ giàu. Người không làm điều gì sai quấy, và không hề nói dối.

10 Nhưng chính CHÚA khiến cho người bị đè bẹp và làm cho người khốn khổ [m]. CHÚA làm cho đời người như của lễ chuộc lỗi, nhưng người sẽ nhìn thấy dòng dõi mình và sẽ sống lâu. Người sẽ hoàn thành điều CHÚA muốn người làm. 11 “Sau khi người chịu nhiều khốn khổ, người sẽ thấy ánh sáng [n] và thỏa mãn.

Đầy tớ trung thành của ta sẽ phục hòa nhiều người lại với Thượng Đế; người sẽ gánh chịu sự trừng phạt của họ. 12 Vì thế ta sẽ khiến người trở thành vĩ nhân giữa vòng nhiều người, và người sẽ san sẻ nhiều điều với những kẻ mạnh. Người sẽ hi sinh mạng sống mình và bị đối xử như tên tội phạm. Nhưng người sẽ gánh tội lỗi của nhiều người và cầu xin sự tha thứ cho những kẻ phạm lỗi.”

Footnotes

  1. I-sai-a 49:16 Ta lúc nào … tường thành ngươi Hay “Ta lúc nào cũng thấy hình ảnh ngươi.” Đây là một lối chơi chữ. Chữ “hình ảnh” trong tiếng Hê-bơ-rơ cũng có nghĩa là “tường thành.”
  2. I-sai-a 50:3 vải sô Một loại vải thô làm bằng lông thú vật mà đôi khi người ta dùng để tỏ sự buồn rầu.
  3. I-sai-a 51:9 con quái vật dưới biển Đây là Ra-háp. Người xưa tin rằng Ra-háp chiến đấu với Thượng Đế.
  4. I-sai-a 52:1 người ngoại quốc chẳng tinh sạch Hay “những người đàn ông dơ bẩn chưa chịu cắt dương bì.”
  5. I-sai-a 52:2 thành Xi-ôn Nguyên văn, “con gái Xi-ôn.” Xem chữ “Xi-ôn” trong Bảng Giải Thích Từ Ngữ.
  6. I-sai-a 52:6 ta là Đấng Hay “Ta là Ta.” Đây là danh xưng Gia-vê (tiếng Hê-bơ-rơ) của Thượng Đế. Danh hiệu nầy cho thấy Ngài sống đời đời và luôn luôn hiện diện với dân Ngài.
  7. I-sai-a 52:8 lính canh Những người lính đứng trên tường thành để xem có sứ giả đến hay quân thù tiến về phía thành phố. Nhưng đây có thể nghĩa là các nhà tiên tri.
  8. I-sai-a 52:12 Thượng Đế … phía sau Điều nầy cho thấy Thượng Đế sẽ bảo vệ dân Ngài. Xem Xuất 14:19, 20.
  9. I-sai-a 53:1 Ai đã … điều ấy? Hay “Cánh tay của CHÚA đã tỏ ra cho ai?” Câu nầy có nghĩa “Ai đã phải chịu sự hình phạt của CHÚA?”
  10. I-sai-a 53:8 Dân chúng … bị giết Hay “Không có bút tích nào về dòng dõi người vì người đã bị cất khỏi đất của kẻ sống.”
  11. I-sai-a 53:8 bị xử tử Hay “bị trừng phạt.”
  12. I-sai-a 53:8 của dân ta Đây là theo bản Hê-bơ-rơ của Cuộn Sách Biển Chết. Bản Hê-bơ-rơ tiêu chuẩn ghi, “của tôi.”
  13. I-sai-a 53:10 Nhưng chính CHÚA … khốn khổ Hay “Nhưng CHÚA vui lòng thấy đầy tớ hèn hạ của Ngài chịu khốn khổ.”
  14. I-sai-a 53:11 ánh sáng Từ ngữ nầy được dùng trong một vài cuộn sách tìm được ở Cum-ran gần Biển Chết và bản Hi-lạp cổ. Ánh sáng thường được dùng để tiêu biểu cho sự sống.