² De woede van een koning is zo dreigend als het brullen van een leeuw.
Als je hem kwaad maakt, breng je je eigen leven in gevaar.

³ Het eert een mens als hij ruzies vermijdt.
Maar een dwaas doet met elke ruzie mee.

⁴ Omdat de winter al begint, wil een lui mens zijn akker niet meer omploegen.
Maar in de oogsttijd vraagt hij zich af waarom er niets valt te oogsten.

⁵ Goede raad zit diep in het hart, als water in een diepe put.
Maar als je wijs bent, weet je die toch naar boven te halen.

⁶ Iedereen beweert van zichzelf dat hij een goed mens is.
Maar een echt betrouwbaar mens – waar is die te vinden?

⁷ Een rechtvaardig mens is altijd eerlijk.
Dat is een zegen voor zijn kinderen.

⁸ Een goede koning die rechtspreekt
weet met één blik waar het kwaad zit.

⁹ Geen mens kan zeggen: "Ik heb een zuiver geweten.
Ik ben nog nooit ongehoorzaam geweest aan God."

¹⁰ Bedrog door met een onzuivere meetstok te meten
of met valse gewichten te wegen –
de Heer haat het allebei.

¹¹ Ook aan een kind kun je zien of het goed en eerlijk is.
Je kan het zien aan wat het doet.

¹² Oren die horen en ogen die zien
zijn allebei door de Heer gemaakt.

¹³ Verslaap je tijd niet, want dan word je arm.
Sta vroeg op, dan heb je eten genoeg.

¹⁴ "Waardeloos! Slechte rommel!" roept de koper.
Maar als hij weggaat, is hij tevreden dat hij voordelig zaken heeft gedaan.

¹⁵ Goud en edelstenen zijn er in overvloed.
Maar verstandige woorden zijn zeldzaam en kostbaar.

¹⁶ Pak de mantel af van iemand die borg is gaan staan voor een onbekende.
Geef die mantel als onderpand aan mensen die je niet kent.

¹⁷ Oneerlijk verdiend brood smaakt heerlijk.
Maar later lijkt het of je een mond vol grind hebt.

¹⁸ Alleen door goede raad van anderen ontstaan goede plannen.
Begin dus ook de oorlog pas na goed overleg.

¹⁹ Mensen die graag roddelen, verraden geheimen.
Ga dus niet met zulke mensen om, ook al is het verleidelijk om naar hen te luisteren.

²⁰ Als je je vader of moeder vervloekt,
zal je leven uitgedoofd worden als een olielamp in de nacht.

²¹ Als je je erfenis te snel opeist,^[a]
zal dat uiteindelijk niets goeds brengen.

²² Zeg niet: "Ik zal wraak nemen."
Vertrouw op de Heer. Hij zal voor je opkomen.

²³ De Heer haat het als je oneerlijke gewichten gebruikt.
Het is verkeerd als je met je weegschaal de mensen bedriegt.

²⁴ De Heer leidt je leven.
Hoe zou je kunnen begrijpen waar je weg heenvoert?

²⁵ Het is dom om te haastig iets aan God te beloven
en je daarna pas af te vragen of je je belofte wel kan houden.

²⁶ Een wijze koning ontdekt de misdadigers.
Hij zal ze zonder genade straffen.

²⁷ De Heer heeft je een geweten gegeven om je te leiden.
Je geweten is een lamp die je laat zien wat er in het diepst van je hart is.

²⁸ Goedheid en waarheid beschermen de koning.
Want alleen daardoor zal hij lang regeren.

²⁹ Jonge mannen zijn trots op hun kracht.
Oude mensen zijn trots op hun hoge leeftijd.

³⁰ Bloedige striemen genezen een slecht mens van het verlangen om slechte dingen te doen.
Stokslagen slaan de slechtheid uit zijn hart.