Proverbs 8
New American Bible (Revised Edition)
Chapter 8
The Discourse of Wisdom[a]
1 Does not Wisdom call,
and Understanding raise her voice?(A)
2 On the top of the heights along the road,
at the crossroads she takes her stand;
3 By the gates at the approaches of the city,
in the entryways she cries aloud:
4 “To you, O people, I call;
my appeal is to you mortals.
5 You naive ones, gain prudence,
you fools,[b] gain sense.
6 Listen! for noble things I speak;
my lips proclaim honest words.
7 [c]Indeed, my mouth utters truth,
and my lips abhor wickedness.
8 All the words of my mouth are sincere,
none of them wily or crooked;
9 All of them are straightforward to the intelligent,
and right to those who attain knowledge.
10 Take my instruction instead of silver,
and knowledge rather than choice gold.
11 [For Wisdom is better than corals,
and no treasures can compare with her.(B)]
12 I, Wisdom, dwell with prudence,
and useful knowledge I have.
13 [The fear of the Lord is hatred of evil;]
Pride, arrogance, the evil way,
and the perverse mouth I hate.(C)
14 Mine are counsel and advice;
Mine is strength; I am understanding.[d]
15 By me kings reign,
and rulers enact justice;
16 By me princes govern,
and nobles, all the judges of the earth.
17 Those who love me I also love,
and those who seek me find me.
18 With me are riches and honor,(D)
wealth that endures, and righteousness.
19 My fruit is better than gold, even pure gold,
and my yield than choice silver.(E)
20 On the way of righteousness I walk,
along the paths of justice,
21 Granting wealth to those who love me,
and filling their treasuries.
22 [e]“The Lord begot me, the beginning of his works,
the forerunner of his deeds of long ago;(F)
23 From of old I was formed,[f]
at the first, before the earth.(G)
24 [g]When there were no deeps I was brought forth,
when there were no fountains or springs of water;
25 Before the mountains were settled into place,
before the hills, I was brought forth;
26 When the earth and the fields were not yet made,
nor the first clods of the world.
27 When he established the heavens, there was I,(H)
when he marked out the vault over the face of the deep;
28 When he made firm the skies above,
when he fixed fast the springs of the deep;
29 When he set for the sea its limit,
so that the waters should not transgress his command;
When he fixed the foundations of earth,
30 then was I beside him as artisan;[h](I)
I was his delight day by day,
playing before him all the while,
31 Playing over the whole of his earth,
having my delight with human beings.
32 [i]Now, children, listen to me;
happy are they who keep my ways.
33 Listen to instruction and grow wise,
do not reject it!
34 Happy the one who listens to me,
attending daily at my gates,
keeping watch at my doorposts;
35 For whoever finds me finds life,(J)
and wins favor from the Lord;
36 But those who pass me by do violence to themselves;
all who hate me love death.”
Footnotes
- 8:1–36
Chapter 8 is Wisdom’s longest speech in the book. Wisdom is here personified as in 1:20–33. She exalts her grandeur and origin, and invites all (vv. 1–11) to be attentive to her salutary influence in human society (vv. 12–21), for she was privileged to be present at the creation of the world (vv. 22–31). Finally, she promises life and the favor of God to those who are devoted to her, death to those who reject her.
The poem has four sections, each (except the fourth) with two parts of five lines each:
I. A. vv. 1–5 B. vv. 6–10 II. A. vv. 12–16 B. vv. 17–21 III. A. vv. 22–26 B. vv. 27–31 IV. vv. 32–36 Within chaps. 1–9, chap. 8 is the companion piece to Wisdom’s first speech in 1:20–33. There she spoke harshly, giving a promise only in the last line; here she speaks invitingly, giving a threat only in the last line.
Chapter 8 is the best-known chapter in Proverbs and has profoundly influenced Jewish and Christian thought. The most explicit and lengthy biblical comment is in Sir 24; it too has thirty-five lines in seven five-line stanzas and develops the theme of Wisdom’s intimacy with God and desire to be with human beings. The Gospel of John portrays Jesus in the language of wisdom in Proverbs: Jesus, like Wisdom, calls out to people to listen to him, promises to tell them the truth, seeks disciples, invites them to a banquet, and gives them life. Writers in the patristic period used the language of pre-existent wisdom to express the idea of the pre-existent Word with God.
- 8:5 Naive ones…fools: see note on 1:4.
- 8:7–8 The truth and sincerity of wisdom are absolute because they are of divine origin. They can neither deceive nor tolerate deception. The intelligent understand and accept this. “Straight” and “crooked” in Hebrew and English are metaphors for true, trustworthy and false, deceitful.
- 8:14 What is here predicated of Wisdom is elsewhere attributed to God (Jb 12:13–16).
- 8:22–31 Wisdom is of divine origin. She is represented as existing before all things (vv. 22–26), when God planned and created the universe, adorning it with beauty and variety, and establishing its wonderful order (vv. 27–30). The purpose of the two cosmogonies (vv. 22–26 and 27–31) is to ground Wisdom’s claims. The first cosmogony emphasizes that she was born before all else (and so deserving of honor) and the second underscores that she was with the Lord during the creation of the universe. The pre-existence of Woman Wisdom with God is developed in Sir 24 and in New Testament hymns to Christ, especially in Jn 1 and Col 1:15–20.
- 8:23 Formed: since the other verbs of the origin of Wisdom in these verses describe birth, it is likely that the somewhat uncertain verb is to be understood of birth as in Ps 139:13.
- 8:24–26 Perhaps the formless mass from which God created the heavens and the earth; cf. Gn 1:1–2; 2:4–6.
- 8:30 Artisan: the translation of the Hebrew word ’āmôn has been controverted since antiquity. There have been three main opinions: (1) artisan; (2) trustworthy (friend); (3) ward, nursling. The most likely explanation is that ’āmôn is artisan, related to Akkadian ummānu, legendary sages and heroes who brought divine gifts and culture to the human race. I was his delight: the chiastic or ABBA structure of vv. 30–31 unifies the four lines and underscores the analogy between Woman Wisdom’s intimate relation to the Lord and her intimate relation to human beings, i.e., “delight” + “playing” parallels “playing” + “delight.” She is God’s friend and intimate and invites human beings to a similar relationship to God through her.
- 8:32–36 The final appeal of Woman Wisdom to her disciples is similar to the appeal of the father in 7:24–27.
Châm Ngôn 8
New Vietnamese Bible
Những Lời Kêu Gọi Của Sự Khôn Ngoan
8 Sự khôn ngoan đã chẳng kêu gọi?
Sự sáng suốt đã chẳng lên tiếng sao?
2 Sự khôn ngoan đứng trên các đỉnh cao,
Bên cạnh đường; ở các ngã tư;
3 Ở gần cổng; trước cửa thành;
Nơi lối vào; nó kêu to:
4 “Hỡi loài người, ta kêu gọi các người;
Lời kêu gọi của ta cho nhân loại.
5 Hỡi người đơn sơ, hãy hiểu sự khôn khéo;
Hỡi kẻ ngu dại, hãy hiểu biết sáng suốt.
6 Hãy nghe, vì ta sẽ nói điều cao quý;
Mở môi miệng phán điều ngay thẳng.
7 Vì miệng ta nói lên chân lý,
Môi ta ghê tởm điều gian ác.
8 Tất cả những lời từ miệng ta đều công chính;
Không có gì xuyên tạc hay gian tà trong ấy.
9 Tất cả đều rõ ràng cho người hiểu biết,
Và đúng đắn cho người tìm thấy tri thức.
10 Hãy nhận lấy lời giáo huấn của ta thay vì bạc,
Và sự tri thức hơn là vàng ròng.
11 Vì sự khôn ngoan quý hơn hồng ngọc;
Tất cả mọi vật con ao ước đều không thể sánh được.
12 Ta, sự khôn ngoan sống với sự khôn khéo;
Ta sở hữu tri thức và sự suy xét.
13 Kính sợ CHÚA là ghét điều ác;
Ta ghét kiêu ngạo, tự cao,
Đường lối ác và miệng gian tà.
14 Sự cố vấn và khôn ngoan thuộc về ta;
Ta có sự hiểu biết và sức mạnh.
15 Nhờ ta các vua trị vì,
Và những người lãnh đạo ban hành các luật công bình.
16 Nhờ ta các hoàng tử cai trị,
Và các nhà quý phái, tất cả đều xét xử công minh.[a]
17 Ta yêu những người yêu mến ta
Và những ai tìm kiếm ta sẽ tìm được.
18 Giàu có và vinh dự;
Tài sản bền vững và công chính đều thuộc về ta.
19 Bông trái của ta tốt hơn vàng, ngay cả vàng ròng;
Hoa lợi từ ta quý hơn cả bạc nguyên chất.
20 Ta đi trên con đường công chính;
Ở giữa các lối công bình;
21 Để ban của cải cho những người yêu mến ta
Và đổ đầy kho tàng của họ.
22 CHÚA tạo nên ta đầu tiên trong đường lối Ngài;
Trước hơn các công việc thái cổ của Ngài.
23 Ta đã được lập nên từ đời đời;
Từ thuở ban đầu, trước khi bắt đầu quả đất.
24 Ta đã được sinh ra khi chưa có các vực sâu,
Chưa có các nguồn nước dồi dào.
25 Trước khi các núi, trước khi các đồi được lập nên[b] ta đã được sinh ra.
26 Trước khi CHÚA tạo nên quả đất, cánh đồng
Và bụi đất đầu tiên.
27 Khi Ngài lập các tầng trời,
Lúc Ngài định các vòm trên mặt các vực sâu, ta đã ở đó;
28 Khi Ngài làm cho các bầu trời trên cao,
Các nguồn vực sâu vững chắc;
29 Khi Ngài định giới hạn cho biển cả
Để nước không vượt qua các mạng lệnh của Ngài;
Khi Ngài lập các nền cho quả đất;
30 Ta đã ở bên cạnh Ngài như người thợ cả;
Hằng ngày ta là niềm vui của Ngài;
Luôn luôn vui mừng trước mặt Ngài;
31 Vui vẻ trong thế giới của Ngài
Và thích thú với nhân loại.
32 Giờ đây, hỡi các con ta, hãy nghe ta;
Phước cho người nào gìn giữ đường lối ta.
33 Hãy nghe lời giáo huấn và hãy khôn ngoan;
Chớ xao lãng.
34 Phước cho người nào nghe ta;
Hằng ngày canh chừng ở cổng ta;
Chờ đợi bên cửa ta.
35 Vì ai tìm được ta, tìm được sự sống
Và nhận ơn lành từ CHÚA.
36 Nhưng ai phạm tội với ta linh hồn mình sẽ bị thương tổn;
Tất cả những kẻ ghét ta yêu sự chết.”
Scripture texts, prefaces, introductions, footnotes and cross references used in this work are taken from the New American Bible, revised edition © 2010, 1991, 1986, 1970 Confraternity of Christian Doctrine, Inc., Washington, DC All Rights Reserved. No part of this work may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording, or by any information storage and retrieval system, without permission in writing from the copyright owner.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)