Châm Ngôn 23

Bản Dịch 2011

⁴ Con đừng đổ hết sức lực ra để làm giàu;
Hãy khôn ngoan mà biết lúc nào phải dừng lại.
⁵ Mắt con có nhìn thấy nó nữa chăng?
Sự giàu có dường như có cánh,
Như phượng hoàng tung cánh vút trời cao.

⁶ Con đừng ăn bánh của kẻ keo kiệt,
Con đừng thèm muốn cao lương mỹ vị của nó làm gì.
⁷ Vì lòng người ta nghĩ sao, con người họ thể ấy.
Nó nói với con rằng, “Mời bạn ăn! Mời bạn uống!”
Nhưng lòng nó chẳng muốn con ăn uống chút nào.
⁸ Nếu con đã lỡ ăn miếng nào rồi, hãy nôn mửa nó ra,
Và con sẽ phí những lời khen ngợi tao nhã của con.

⁹ Ðừng phí lời con với kẻ dại dột,
Vì nó sẽ khinh bỉ những lời khôn ngoan của con.

¹⁰ Ðừng di chuyển mốc địa giới đã có sẵn từ xưa,
Ðừng lấn đất của các cô nhi côi cút.
¹¹ Vì Ðấng Cứu Chuộc họ đầy quyền năng,
Ngài sẽ binh vực duyên cớ của họ để chống lại con.

¹² Con hãy hết lòng áp dụng những lời giáo huấn,
Hãy để tai con vào những lời tri thức.

¹³ Ðừng e ngại khi phải sửa phạt con trẻ,
Nếu con dùng roi vọt, nó cũng chẳng chết đâu.
¹⁴ Nếu con phải dùng roi vọt để sửa trị nó,
Con sẽ cứu linh hồn nó khỏi sa vào âm phủ.

¹⁵ Con ơi, nếu lòng con khôn ngoan,
Lòng ta rất vui mừng; đúng vậy, chính ta.
¹⁶ Thật vậy linh hồn ta sẽ vui mừng
Khi môi con nói lời chính đáng.

¹⁷ Ðừng để lòng con ganh tị với những kẻ tội lỗi,
Nhưng suốt ngày hãy kính sợ Chúa luôn luôn.
¹⁸ Chắc chắn con sẽ có một tương lai tốt đẹp;
Hy vọng của con sẽ không bị cắt đứt giữa chừng.

¹⁹ Con ơi, hãy lắng nghe và hãy khôn ngoan,
Hãy hướng lòng con vào con đường chính đáng.
²⁰ Đừng nhập bọn để say sưa với những bợm rượu;
Đừng đi theo những kẻ ham ăn nhậu suốt ngày.
²¹ Vì những kẻ say sưa và ăn nhậu sẽ chóng thành nghèo đói;
Còn những kẻ cứ say rượu lừ đừ sẽ rách rưới tả tơi.

²² Hãy lắng nghe lời cha, người đã sinh con,
Chớ khinh bỉ mẹ con khi mẹ con già yếu.

²³ Hãy mua chân lý, và đừng bán nó đi;
Hãy mua khôn ngoan, học thức, và thông sáng.
²⁴ Cha của người ngay lành sẽ vui mừng khôn xiết;
Ai sinh được đứa con khôn sẽ vui thỏa biết bao.
²⁵ Hãy làm cho cha mẹ con được vui mừng hãnh diện;
Hãy làm cho người mẹ đã mang thai con được mát dạ hân hoan.

²⁶ Con ơi, hãy dâng lòng con cho ta,
Hãy để mắt con noi theo các đường lối ta.
²⁷ Vì người kỹ nữ là hố sâu thăm thẳm,
Người phụ nữ lăng loàn là giếng hẹp thẳm sâu.
²⁸ Nàng nằm rình con mồi như một tên cướp giật,
Nàng làm gia tăng số kẻ bội tín với vợ giữa loài người.

²⁹ Ai gặp cơn hoạn nạn? Ai gặp phải ưu sầu?
Ai thường gây xung đột? Ai cự nự than phiền?
Ai bị thương tích vô cớ? Ai có cặp mắt đỏ ngầu?
³⁰ Ðó là những kẻ la cà nán trễ bên rượu,
Ðó là những người cứ tiếp tục nhấm nháp các thứ rượu pha.
³¹ Chớ nhìn xem rượu khi nó đỏ hồng,
Khi nó sủi bọt lấp lánh trong ly,
Để rồi trôi tuốt tuột vào trong cuống họng;
³² Vì đến cuối cùng nó sẽ cắn như rắn,
Nó sẽ làm đau nhức như bị rắn độc cắn.
³³ Mắt con sẽ hoa lên và thấy những điều xằng bậy,
Và từ đầu óc con sẽ ra những lời lẽ tầm phào.
³⁴ Con sẽ cảm thấy như bị chơi vơi giữa biển cả,
Con sẽ có cảm tưởng như đang đeo trên chót vót cột buồm.
³⁵ Con sẽ nói, “Họ đánh tôi, nhưng tôi không thấy đau.
Họ đập tôi, nhưng tôi không cảm biết.
Khi nào tôi mới tỉnh lại?
Chắc tôi phải đi tìm một ly rượu nữa.”