2 Các Vua 23

New Vietnamese Bible

Giô-si-a Cải Cách

23 Bấy giờ Giô-si-a cho vời tất cả các trưởng lão của Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đến gặp vua. ² Vua đi đến đền thờ CHÚA; đi theo vua có mọi người Giu-đa, toàn dân Giê-ru-sa-lem, các thầy tế lễ, các vị tiên tri, và hết thảy mọi người, cả nhỏ lẫn lớn. Vua đọc cho họ nghe mọi lời trong sách giao ước đã tìm được trong đền thờ CHÚA. ³ Vua đứng nơi bục cao và lập một giao ước trước mặt CHÚA, quyết tâm đi theo CHÚA, gìn giữ các điều răn, sắc lệnh, và quy luật Ngài với tất cả tấm lòng và hết cả linh hồn; vua cam kết thực hiện những điều khoản giao ước đã ghi trong sách ấy. Toàn dân đồng tuyên thệ thực hiện giao ước ấy.

⁴ Vua truyền cho thầy thượng tế Hinh-kia, những thầy tế lễ, và những người canh cửa đền thờ phải đem ra khỏi đền thờ tất cả những vật dụng đã làm cho thần Ba-anh, cho thần A-sê-ra, và cho tất cả những thần linh trên không trung. Vua đốt tất cả những thứ đó trong cánh đồng ở trũng Kết-rôn, bên ngoài thành Giê-ru-sa-lem, rồi bảo đem tro chúng đến Bê-tên. ⁵ Vua cách chức và đuổi hết các thầy cúng hình tượng mà các vua Giu-đa đã phong chức để dâng tế lễ trên các tế đàn ở những nơi cao trong các thành của Giu-đa hoặc ở xung quanh Giê-ru-sa-lem. Vua cũng cách chức và đuổi đi các thầy cúng chuyên dâng tế lễ cho thần Ba-anh, mặt trời, mặt trăng, các tinh tú, và các thiên binh trên trời. ⁶ Vua cất khỏi đền thờ CHÚA trụ thờ thần A-sê-ra, đem nó ra ngoài thành Giê-ru-sa-lem, đến khe Kết-rôn, đốt nó tại khe Kết-rôn, nghiền nát nó thành bụi, rồi ném bụi nó trên mồ mả của thường dân. ⁷ Vua cũng phá hủy tất cả nhà cửa của bọn đàn ông làm điếm trong đền thờ CHÚA, là nơi các phụ nữ dệt vải cho nữ thần A-sê-ra.

⁸ Vua đem tất cả các thầy tế lễ trong các thành ở Giu-đa ra, rồi làm ô uế tất cả tế đàn ở những nơi cao, là nơi các thầy tế lễ đã dâng hương, từ Ghê-ba cho đến Bê-e Sê-ba. Vua phá hủy tất cả các miếu thờ thần ngoài cổng thành, gần bên cổng Giô-suê, quan thị trưởng, các miếu ấy ở bên trái của cổng thành. ⁹ Tuy nhiên, các thầy tế lễ của các tế đàn ở những nơi cao không được đến với bàn thờ CHÚA ở Giê-ru-sa-lem, nhưng chỉ ăn bánh không men ở giữa anh em của họ mà thôi.

¹⁰ Vua cũng làm ô uế Tô-phết trong thung lũng Bên Hi-nôm, để từ đó về sau không ai sẽ dùng nó thiêu dâng con trai hay con gái mình trong lửa cho thần Mo-lóc nữa. ¹¹ Vua dẹp bỏ khỏi cổng vào đền thờ CHÚA những tượng ngựa mà các vua Giu-đa đã dâng cho mặt trời, ở trong sân, kề bên phòng của hoạn quan Na-than Mê-léc. Vua cũng đốt các xe chiến mã dâng cho mặt trời trong lửa.

¹² Vua phá hủy các bàn thờ trên sân thượng lầu của vua A-cha, mà các vua Giu-đa đã lập; còn các bàn thờ mà Ma-na-se đã xây trong hai sân của đền thờ CHÚA thì vua kéo xuống và đập vỡ ra từng mảnh, rồi đem quăng các mảnh vụn đó xuống khe Kết-rôn. ¹³ Vua làm ô uế các tế đàn trên những nơi cao phía đông Giê-ru-sa-lem, phía nam của núi Hủy Diệt, mà vua Sa-lô-môn của Y-sơ-ra-ên đã xây cho Át-tạc-tê thần gớm ghiếc của dân Si-đôn, cho Kê-mốt thần gớm ghiếc của dân Mô-áp, Minh-côm thần gớm ghiếc của dân Am-môn. ¹⁴ Vua đập nát các tượng thờ bằng đá thành từng mảnh, đốn ngã các trụ thờ nữ thần A-sê-ra, và chất đầy xương người vào những nơi đó.

¹⁵ Ngoài ra, bàn thờ ở Bê-tên, tế đàn ở nơi cao do Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, đã gây cho Y-sơ-ra-ên phạm tội, vua hủy phá bàn thờ ấy cùng với tế đàn ở nơi cao đó. Vua thiêu hủy tế đàn ở nơi cao đó, nghiền nó ra thành bụi. Vua cũng đốt luôn trụ thờ nữ thần A-sê-ra. ¹⁶ Khi vua Giô-si-a quay lại thì thấy những ngôi mộ trên núi. Vua cho người đến lấy những xương cốt ra khỏi những ngôi mộ ấy, rồi đem đốt chúng trên bàn thờ, để làm ô uế bàn thờ, y như lời của CHÚA mà người của Đức Chúa Trời đã tuyên bố trong dịp Giê-rô-bô-am đứng bên bàn thờ trong kỳ lễ. Vua cũng quay lại, nhìn lên và thấy lăng mộ của người Đức Chúa Trời, là người đã báo trước những điều này.

¹⁷ Vua hỏi: “Lăng mộ ta thấy đó là lăng mộ của ai vậy?”

Dân trong thành ấy đáp: “Tâu đó là lăng mộ của người Đức Chúa Trời từ Giu-đa đến, để nói trước những điều này, mà vua đã làm hầu nghịch lại bàn thờ ở Bê-tên.”

¹⁸ Vua phán: “Hãy để người an nghỉ ở đó. Đừng ai lấy xương cốt của người đi.” Vậy họ để yên xương cốt vị tiên tri ấy ở đó, cùng với xương cốt của ông tiên tri ở Sa-ma-ri.

¹⁹ Ngoài ra, Giô-si-a cũng phá dỡ tất cả các đền miếu trên những nơi cao trong thành Sa-ma-ri, mà các vua Y-sơ-ra-ên đã xây dựng, để chọc giận CHÚA. Vua làm cho những nơi ấy giống như những gì vua đã làm tại Bê-tên. ²⁰ Vua đem tất cả các thầy cúng của các tế đàn trên những nơi cao có mặt tại đó mà giết hết trên các bàn thờ, rồi đốt xương người ta trên các bàn thờ đó. Xong rồi vua trở về Giê-ru-sa-lem.

Giữ Lễ Vượt Qua

²¹ Vua truyền cho toàn dân: “Hãy tổ chức lễ Vượt Qua cho CHÚA là Đức Chúa Trời của chúng ta như đã chép trong sách giao ước.” ²² Từ thời các thẩm phán đoán xét trên dân Y-sơ-ra-ên, hay trong thời của các vua Y-sơ-ra-ên hay trong thời các vua Giu-đa, người ta chưa hề thấy một lễ Vượt Qua nào được tổ chức như vậy. ²³ Nhưng vào năm thứ mười tám triều vua Giô-si-a lễ Vượt Qua này đã được tổ chức cho CHÚA tại Giê-ru-sa-lem.

²⁴ Ngoài ra, Giô-si-a cũng diệt trừ những đồng bóng, những thầy bói, những thần riêng của mỗi nhà, những hình tượng, và mọi điều gớm ghiếc đã thấy trong xứ Giu-đa và tại Giê-ru-sa-lem. Vua làm vậy để thực hiện đúng theo những lời đã viết trong sách Kinh Luật mà thầy thượng tế Hinh-kia đã tìm được trong đền thờ CHÚA. ²⁵ Trước vua, không có vua nào làm như vua; vua hướng về CHÚA hết lòng, hết linh hồn, và hết sức mà vâng theo mọi điều trong Kinh Luật của Môi-se; sau vua cũng chẳng có vua nào được như thế.

²⁶ Dầu vậy CHÚA vẫn không nguôi cơn thịnh nộ của Ngài. Cơn giận Ngài đã nhen lên nghịch lại Giu-đa, vì tất cả những việc khiêu khích mà Ma-na-se đã làm. ²⁷ CHÚA phán: “Ta sẽ dẹp bỏ Giu-đa khỏi mặt Ta, như Ta đã dẹp bỏ Y-sơ-ra-ên. Ta sẽ loại bỏ thành Giê-ru-sa-lem này mà Ta đã chọn, cùng loại bỏ đền thờ này mà Ta đã nói: Danh Ta sẽ ngự tại đó.”

Giô-si-a Tử Trận

²⁸ Những việc khác của Giô-si-a, tất cả những việc vua làm, há không được chép trong sách sử ký của các vua Giu-đa sao?

²⁹ Trong thời của vua, Pha-ra-ôn Nê-cô, vua của Ai-cập, đem quân đi giúp đỡ vua của A-si-ri bên bờ sông Ơ-phơ-rát. Nhưng vua Giô-si-a kéo quân ra nghênh chiến. Vừa khi gặp vua Giô-si-a tại Mê-ghi-đô, vua Nê-cô liền giết chết vua Giô-si-a. ³⁰ Các tôi tớ của vua từ Mê-ghi-đô mang xác vua về Giê-ru-sa-lem trên một xe chiến mã và chôn vua trong mộ của vua. Dân trong xứ lập Giô-a-cha, con trai vua Giô-si-a, xức dầu cho, và tôn người ấy lên làm vua kế vị cho cha.

Giô-a-cha Trị Vì Và Bị Lưu Đày

³¹ Giô-a-cha được hai mươi ba tuổi khi lên ngôi làm vua. Vua trị vì ba tháng tại Giê-ru-sa-lem. Thân mẫu vua là bà Ha-mu-ta, con gái của Giê-mê-mi ở Líp-na. ³² Vua làm điều tội lỗi trước mặt CHÚA như các tổ tiên vua đã làm. ³³ Pha-ra-ôn Nê-cô bắt giam vua tại Ríp-lát, trong xứ Ha-mát, hầu cho vua không trị vì tại Giê-ru-sa-lem được nữa, và bắt xứ phải nộp triều cống gồm một trăm ta-lâng bạc và một ta-lâng vàng.^{[a] 34} Pha-ra-ôn Nê-cô lập Ê-li-a-kim, con trai Giô-si-a, lên ngôi làm vua kế vị cho cha là Giô-si-a và bắt đổi tên lại là Giê-hô-gia-kim. Còn Giô-a-cha thì bị bắt đem đi lưu đày ở Ai-cập và qua đời tại đó. ³⁵ Giê-hô-gia-kim nộp cho Pha-ra-ôn số bạc vàng vua ấy yêu cầu, nhưng vua phải đánh thuế dân trong xứ để có số bạc vàng mà Pha-ra-ôn đòi hỏi. Vua bắt dân đóng thuế bằng bạc vàng tùy theo tài sản mỗi người, rồi lấy đó mà nộp cho Pha-ra-ôn Nê-cô.

Giê-hô-gia-kim Trị Vì Giu-đa

³⁶ Giê-hô-gia-kim được hai mươi lăm tuổi khi lên ngôi làm vua. Vua trị vì mười một năm tại Giê-ru-sa-lem. Thân mẫu vua là bà Xê-bi-đa, con gái của Phê-đa-gia ở Ru-ma. ³⁷ Vua làm điều tội lỗi truớc mặt CHÚA, như các tổ phụ vua đã làm.