但以理書 2
Chinese Contemporary Bible (Traditional)
尼布甲尼撒的夢
2 尼布甲尼撒在執政第二年做了夢，心裡煩亂，無法入睡， 2 便派人召來術士、巫師、行法術的和占星家[a]，為他解夢。他們都來到王面前。 3 王對他們說：「我做了一個夢，心裡煩亂，想知道夢的意思。」 4 占星家用亞蘭話對王說：「願王萬歲！請將夢告訴僕人，僕人好解釋夢的意思。」 5 王對占星家說：「我的旨意已定，你們若不能將夢和夢的意思告訴我，必被碎屍萬段，你們的家必淪為廢墟。 6 你們若能將夢和夢的意思告訴我，我必給你們禮物、賞賜和極大的尊榮。所以你們要將夢和夢的意思告訴我。」 7 他們再次對王說：「請王將夢告訴僕人，僕人好解釋夢的意思。」 8 王說：「我敢肯定，你們是在拖延時間，因為你們知道我的旨意已定， 9 你們若不將夢告訴我，我必懲治你們。你們串通起來在我面前胡言亂語，期待情況會改變。現在將夢告訴我，我就相信你們能解夢。」 10 占星家說：「王所要求的，世上無人能做到，因為再偉大、再有權勢的君王也沒問過術士、巫師或占星家這樣的事。 11 王問的事太難，除了不在人間居住的神明外，無人能為王解答。」 12 王大怒，下令處死巴比倫所有的智者。 13 於是，處死智者的諭旨發出，但以理和他的同伴都在被殺之列。
14 王的護衛長亞略奉命要處死巴比倫的智者，但以理機智、謹慎地應對。 15 他問王的護衛長亞略：「王的命令為何這樣緊急？」亞略就把情況告訴他。 16 但以理便進宮求王寬限，以便為王解夢。 17 然後，他回到居所將這事告訴同伴哈拿尼雅、米沙利和亞撒利雅， 18 要同伴祈求天上的上帝施憐憫，顯明這奧秘，以免他們和其他巴比倫的智者一起被殺。 19 這奧秘在夜間的異象中向但以理顯明，他便頌讚天上的上帝， 20 說：
「上帝的名永永遠遠當受稱頌，
因為智慧和能力都屬於祂。
21 祂改變時令和季節，廢王立王，
賜智慧給智者，賜知識給哲士。
22 祂顯明深奧隱秘之事，
洞悉暗中的隱情，
有光與祂同住。
23 我祖先的上帝啊，我感謝你，讚美你，
因你賜我智慧和能力，
應允我們的祈求，
使我們明白王的夢。」
但以理解夢
24 於是，但以理去見王指派處死巴比倫智者的亞略，對他說：「不要處死巴比倫的智者，請帶我去見王，我要為王解夢。」 25 亞略急忙帶但以理去見王，對王說：「我在被擄的猶大人中找到一個能為王解夢的。」 26 王就問又名伯提沙撒的但以理：「你能將我做的夢和夢的意思告訴我嗎？」 27 但以理回答說：「沒有智者、術士、巫師或占星家可以解答王所問的奧秘， 28-30 但天上的上帝能揭開奧秘，祂已把將來要發生的事告訴了王。王啊，你在床上夢見了將來的事，揭開奧秘的上帝已把將來的事指示給你。上帝將王做的夢啟示給我，並非因為我的智慧勝過其他人，而是要讓王知道夢的意思和王的心事。以下是王在床上做的夢和腦中出現的異象。
31 「王啊，你夢見一個高大宏偉、極其明亮的塑像站在你面前，相貌可怕， 32 有純金的頭、銀的胸和臂、銅的肚腹和大腿、 33 鐵的小腿和半鐵半泥的腳。 34 在你觀看的時候，有一塊非人手鑿出的石頭打在塑像半鐵半泥的腳上，砸碎了腳。 35 鐵、泥、銅、銀、金隨即粉碎，猶如夏天麥場上的糠秕，被風吹得無影無蹤。但打碎這像的石頭變成一座大山，充滿整個大地。
36 「這就是夢的內容。現在我們要為王解夢。 37 王啊，你是萬王之王，天上的上帝已將國度、權柄、能力和尊榮賜給你， 38 也將居住在各地的世人、走獸和飛禽都交在你手中，讓你管理。你就是那金頭。 39 在你之後，必有另一國興起，不及你的國強大。之後是將要統治天下的第三個國，是銅的。 40 接著是堅如鐵的第四國，能擊垮、打碎列國，正如鐵能擊垮、打碎一切。 41 你看見半鐵半陶泥的腳和腳趾，表示那將是一個分裂的國。正如你看見鐵和泥混雜在一起，它必有鐵一般的力量。 42 半鐵半泥的腳趾表示那國必半強半弱。 43 你看見鐵和泥混雜在一起，這表示那國的民族彼此混雜通婚，卻不能團結，正如鐵和泥無法混合。 44 在以上列王統治的時候，天上的上帝必設立一國——永不滅亡、外族無法奪其政權。這國將擊垮、消滅列國，並且永遠長存。 45 你看見那塊非人手從山中鑿出的石頭打碎鐵、銅、泥、銀和金。偉大的上帝已把將來的事告訴了王。這夢是真實的，解釋是可靠的。」
46 尼布甲尼撒王俯伏在地，向但以理下拜，並下令給他獻供物和香。 47 王對但以理說：「你們的上帝真是萬神之神、萬王之主、奧秘的啟示者，因為你能揭開這個奧秘。」 48 王賜但以理高官及許多貴重的禮物，派他治理巴比倫全省，管理巴比倫所有的智者。 49 王又應允但以理的請求，派沙得拉、米煞和亞伯尼歌負責巴比倫省的事務。但以理仍在朝中供職。
Daniel 2
Ang Biblia (1978)
Ang nakalimutang panaginip ng hari at ang kaniyang bala.
2 At (A)nang ikalawang taon ng paghahari ni Nabucodonosor ay nanaginip si Nabucodonosor ng mga panaginip; at ang kaniyang espiritu ay nabagabag, at siya'y napukaw sa pagkakatulog.
2 Nang magkagayo'y (B)ipinatawag ng hari ang mga mahiko, at ang mga enkantador, at ang mga manghuhula, at ang mga (C)Caldeo, upang saysayin sa hari ang kaniyang mga panaginip. Sa gayo'y nagsipasok sila at sila'y nagsiharap sa hari.
3 At sinabi ng hari sa kanila, Ako'y nanaginip ng isang panaginip, at ang aking Espiritu ay nabagabag upang maalaman ang panaginip.
4 Nang magkagayo'y nagsalita ang mga Caldeo sa hari sa wikang Siria, Oh hari, mabuhay ka magpakailan man: saysayin mo sa iyong mga lingkod ang panaginip, at aming ipaliliwanag ang kahulugan.
5 Ang hari ay sumagot, at nagsabi sa mga Caldeo, Ang bagay ay nawala sa akin: kung di ninyo ipaliliwanag sa akin ang panaginip at ang kahulugan niyaon, kayo'y (D)pagpuputolputulin, at ang inyong mga bahay ay gagawing dumihan.
6 Nguni't (E)kung inyong ipaliwanag ang panaginip at ang kahulugan niyaon, kayo'y magsisitanggap sa akin ng mga kaloob at mga kagantihan at dakilang karangalan: kaya't ipaliwanag ninyo sa akin ang panaginip at ang kahulugan niyaon.
7 Sila'y nagsisagot na ikalawa, at nangagsabi, Saysayin ng hari sa kaniyang mga lingkod ang panaginip, at aming ipaliliwanag ang kahulugan.
8 Ang hari ay sumagot, at nagsabi. Tunay na talastas ko na ibig ninyong magdahilan, sapagka't inyong nalalaman na nawala sa akin ang bagay.
9 Nguni't kung di ninyo ipaliwanag sa akin ang panaginip, iisang kautusan lamang mayroon sa inyo; sapagka't kayo'y nangaghanda ng pagbubulaan at mga hamak na salita sa harap ko, hanggang sa ang panahon ay magbago: kaya't saysayin ninyo sa akin ang panaginip, at malalaman ko na inyong maipaliliwanag sa akin ang kahulugan niyaon.
10 Ang mga Caldeo ay nagsisagot sa harap ng hari, at nangagsabi, Walang tao sa ibabaw ng lupa na makapagpapaaninaw ng bagay ng hari, palibhasa'y walang hari, panginoon, o pinuno man, na nagtanong ng ganyang bagay sa kanino mang mahiko, enkantador, o Caldeo.
11 At isang mahirap na bagay ang inuusisa ng hari, at walang ibang makapagpapaaninaw sa harap ng hari, (F)liban ang mga dios, na ang tahanan ay hindi kasama ng tao.
12 Dahil sa bagay na ito ang hari ay nagalit at totoong nagalab sa galit, at nagutos na lipulin ang lahat (G)na pantas na tao sa Babilonia.
13 Sa gayo'y itinanyag ang pasiya, at ang mga pantas na tao ay papatayin; at hinanap nila si Daniel at ang kaniyang mga kasama upang patayin.
Si Daniel ay humingi ng panahon; nagkaroon ng panaginip.
14 Nang magkagayo'y nagbalik ng sagot si Daniel na may payo at kabaitan kay Arioch na punong kawal ng bantay ng hari, na lumabas upang patayin ang mga pantas na tao sa Babilonia;
15 Siya'y sumagot, at nagsabi kay Arioch na punong kawal ng hari, Bakit ang pasiya ay totoong madalian mula sa hari? Nang magkagayo'y ipinatalastas ni Arioch ang bagay kay Daniel.
16 At si Daniel ay pumasok, at humiling sa hari na takdaan siya ng panahon, at kaniyang ipaaaninaw sa hari ang kahulugan.
17 Nang magkagayo'y naparoon si Daniel sa kaniyang bahay, at ipinaalam ang bagay kay (H)Ananias, kay Misael, at kay Azarias, na kaniyang mga kasama:
18 Upang sila'y magsipagnais ng kaawaan sa Dios ng langit tungkol sa lihim na ito; upang si Daniel at ang kaniyang mga kasama ay hindi mangamatay na kasama ng ibang mga pantas na tao sa Babilonia.
19 Nang magkagayo'y nahayag ang lihim kay Daniel sa isang pangitain sa gabi. Nang magkagayo'y pinuri ni Daniel ang Dios sa langit.
20 Si Daniel ay sumagot, at nagsabi, (I)Purihin ang pangalan ng Dios magpakailan man: sapagka't ang karunungan at kapangyarihan ay kaniya.
21 At kaniyang binabago (J)ang mga panahon at mga kapanahunan; (K)siya'y nagaalis ng mga hari, at naglalagay ng mga hari; siya'y nagbibigay ng karunungan sa marunong at ng (L)kaalaman sa makakaalam ng unawa;
22 Siya'y naghahayag ng malalim at lihim na mga bagay; kaniyang nalalaman kung ano ang nasa kadiliman, at (M)ang liwanag ay tumatahang kasama niya.
23 Pinasasalamatan kita, at pinupuri kita, Oh ikaw na (N)Dios ng aking mga magulang, na siyang nagbigay sa akin ng karunungan at lakas, at nagpatalastas ngayon sa akin ng ninais namin sa iyo; sapagka't iyong ipinaalam sa amin ang bagay ng hari.
24 Kaya't pinasok ni Daniel si Arioch na siyang inihalal ng hari na lipulin ang mga pantas na tao sa Babilonia; siya'y naparoon, at nagsabi sa kaniya ng ganito, Huwag mong lipulin ang mga pantas na tao sa Babilonia; dalhin mo ako sa harap ng hari, at aking ipaaaninaw sa hari ang kahulugan.
Ipinahayag ni Daniel ang panaginip ng hari.
25 Nang magkagayo'y dinalang madali ni Arioch si Daniel sa harap ng hari, at nagsabing ganito sa kaniya, Ako'y nakasumpong ng isang lalake sa mga anak ng nangabihag sa Juda, na magpapaaninaw sa hari ng kahulugan.
26 Ang hari ay sumagot, at nagsabi kay Daniel, (O)na ang pangalan ay Beltsasar, Maipaaaninaw mo baga sa akin ang panaginip na aking nakita, at ang kahulugan niyaon?
27 Si Daniel ay sumagot sa harap ng hari, at nagsabi, Ang lihim na itinatanong ng hari ay hindi maipaaaninaw sa hari kahit ng mga pantas na tao, ng mga enkantador, ng mga mahiko man, o ng mga manghuhula man.
28 Nguni't may (P)isang Dios sa langit na naghahayag ng mga lihim, at siyang nagpapaaninaw sa haring Nabucodonosor kung ano ang mangyayari sa mga huling araw. Ang iyong panaginip, at ang pangitain ng iyong ulo sa iyong higaan ay ang mga ito:
29 Tungkol sa iyo, Oh hari, ang iyong mga pagiisip ay dumating sa iyo sa iyong higaan, kung ano ang mangyayari sa panahong darating; at siya na naghahayag ng mga lihim ay ipinaaninaw sa iyo kung ano ang mangyayari.
30 Nguni't (Q)tungkol sa akin ang lihim na ito ay hindi nahayag sa akin ng dahil sa anomang karunungan na tinamo kong higit kay sa sinomang may buhay, kundi upang maipaaninaw sa hari ang kahulugan at upang iyong maalaman ang mga pagiisip ng iyong puso.
31 Ikaw, Oh hari, nakakita, at narito, ang isang malaking larawan. Ang larawang ito na makapangyarihan, at ang kaniyang kakinangan ay mainam, ay tumayo sa harap mo; at ang anyo niyao'y kakilakilabot.
32 Tungkol sa larawang ito, ang kaniyang ulo ay dalisay na ginto, ang kaniyang dibdib at ang kaniyang mga bisig ay pilak, ang kaniyang tiyan at ang kaniyang mga hita ay tanso,
33 Ang kaniyang mga binti ay bakal, ang kaniyang mga paa'y isang bahagi ay bakal, at isang bahagi ay putik na luto.
34 Iyong tinitingnan hanggang sa may natibag na isang bato, (R)hindi ng mga kamay, na tumama sa larawan sa kaniyang mga paang bakal at putik na luto, at mga yao'y binasag.
35 Nang magkagayo'y ang bakal, ang putik na luto, ang tanso, ang pilak, at ang ginto ay nagkaputolputol na magkakasama, at naging parang dayami sa mga giikan sa tagaraw; at tinangay ng hangin na (S)walang dakong kasumpungan sa mga yaon: at ang bato na tumama sa larawan ay naging malaking bundok, at pinuno ang buong lupa.
Binigyan niya ng kahulugan ang panaginip ng hari.
36 Ito ang panaginip; at aming sasaysayin ang kahulugan niyaon sa harap ng hari.
37 Ikaw, Oh hari, (T)ay hari ng mga hari, (U)na pinagbigyan ng Dios sa langit ng kaharian, ng kapangyarihan, at ng kalakasan, at ng kaluwalhatian;
38 At alin mang tinatahanan ng mga anak ng mga tao, ng mga hayop sa parang at ng mga ibon sa himpapawid ay ibinigay sa iyong kamay, at pinapagpuno ka sa kanilang lahat: (V)ikaw ang ulo na ginto.
39 At pagkatapos mo ay babangon ang (W)ibang kaharian na mababa sa iyo; at ang (X)ibang ikatlong kaharian na tanso na magpupuno sa buong lupa.
40 At ang ikaapat na kaharian ay (Y)magiging matibay na parang bakal, palibhasa'y ang bakal ay nakadudurog at nakapagpapasuko ng lahat na bagay; at kung paanong dinidikdik ng bakal ang lahat ng ito, siya'y magkakaputolputol at madidikdik.
41 At yamang iyong nakita na ang mga paa at mga daliri, ang isang bahagi ay putik na luto ng magpapalyok, at ang isang bahagi ay bakal, ay magiging kahariang hati; nguni't magkakaroon yaon ng kalakasan ng bakal, yamang iyong nakita na ang bakal ay nahahalo sa putik na luto.
42 At kung paanong ang mga daliri ng paa ay bakal ang isang bahagi at ang isang bahagi ay putik, magkakagayon ang kaharian na ang isang bahagi ay matibay, at isang bahagi ay marupok.
43 At yamang iyong nakita na ang bakal ay nahahaluan ng putik na luto, sila'y magkakahalo ng lahi ng mga tao; nguni't hindi sila magkakalakipan, gaya ng bakal na hindi lumalakip sa putik.
44 At sa mga kaarawan ng mga haring yaon ay maglalagay ang Dios sa langit ng (Z)isang kaharian, na hindi magigiba kailan man, o ang kapangyarihan man niyao'y iiwan sa ibang bayan; kundi pagpuputolputulin at lilipulin niya ang lahat na kahariang ito, at yao'y lalagi magpakailan man.
45 Yamang (AA)iyong nakita na ang isang bato ay natibag sa bundok, hindi ng mga kamay, at pumutol ng mga bakal, ng tanso, ng putik, ng pilak, at ng ginto; ipinaalam ng dakilang Dios sa hari kung ano ang mangyayari sa haharapin: at ang panaginip ay tunay at ang pagkapaaninaw niyao'y tapat.
Si Daniel ay itinaas ng hari.
46 Nang magkagayo'y ang haring Nabucodonosor ay (AB)nagpatirapa, at sumamba kay Daniel, (AC)at nagutos na sila'y maghandog ng alay at ng may masarap na amoy sa kaniya.
47 Ang hari ay sumagot kay Daniel, at nagsabi, Sa katotohanan ang inyong Dios ay (AD)Dios ng mga dios, at Panginoon ng mga hari, at tagapaghayag ng mga lihim, yamang ikaw ay nakapaghayag ng lihim na ito.
48 Nang magkagayo'y pinadakila ng hari si Daniel, at binigyan siya ng maraming dakilang kaloob, at pinapagpuno siya sa buong (AE)lalawigan ng Babilonia, (AF)at pinapaging pangulo ng mga tagapamahala sa lahat (AG)na pantas sa Babilonia.
49 At si Daniel ay humiling sa hari, (AH)at kaniyang inihalal, si (AI)Sadrach, si Mesach, at si Abed-nego, sa mga gawain sa lalawigan ng Babilonia; nguni't si Daniel ay (AJ)nasa pintuang-daan ng hari.
Ang Bagong Tipan: Filipino Standard Version, Copyright © Philippine Bible Society 2009.
Ang Biblia Copyright © Philippine Bible Society 1905, 1915, 1933, 1978